Nastolatki 81. Świadomość młodzieży w epoce Solidarności 1980-1981. Seria: W PRL

Wstęp

Prolog: W stoczni

• Historyczne wakacje
  Początek: 14 sierpnia
  15 sierpnia
  16 sierpnia
  17 sierpnia
  18 sierpnia
  23 sierpnia
  24 sierpnia
  Porozumienie: 31 sierpnia
  Misterium: odsłonięcie pomnika

CZĘŚĆ l. CIEŃ HISTORII

Rozdział l. Wprowadzenie

Z historii młodzieży w PRL

• Stalinizm
  W czasach Gomułki
  Pozorna modernizacja
  Krach
  Niedostrzegalne procesy
  Przebudzenie?

Rozdział 2. System w oczach młodzieży

Dysonans

• Demaskacja sprzeczności

Rozpad systemu

• Granice krytyki systemu
  Rozkład partii
  Demoralizacja kadr

Oligarchia

• Obcość władzy
  Strażnicy własnych przywilejów

Kryzys strukturalny

• Zapaść zadłużonego państwa
  Kryzys systemu oświaty
  Kryzys służby zdrowia

Skutki systemu komunistycznego

• Marnotrawstwo
  Upadek etyki pracy
  Biurokraci i biurokratyzm
  Chaos na wsi
  Korupcja i układy
  Pijaństwo
  Determinizm społeczny?

Rozdział 3. „Solidarność" w oczach młodzieży

Narodziny ruchu

• Połowa sukcesu
  Historia jawna i niejawna

Oczekiwania młodzieży

• Młodzi opozycjoniści
  Znaczek z napisem „S"
  Deklaracje poparcia

Motywy poparcia „Solidarności"

• Wiara w sprawiedliwość
  
  • Nadzieja na „porządki"
    Pragnienie prawdy
    W ślad za rodzicami
  
  Fascynacja ideą
  
  • Bez nazwisk
    Kult Wałęsy?
    Wątpliwości
  
  Krytyka „Solidarności"
  
  • Problem wolnych sobót
    Sporadyczna negacja
    Niepokojące strajki
    „S" jako zjawisko miejskie?
  
  Rady od młodzieży
  
  • Lęk przed konfrontacją
    Prośby o spokój

Rozdział 4. Źródła wiedzy o świecie

Granice poznania otaczającego świata

• Zamęt informacyjny
  Cenzura

Zdobywanie informacji

• Zmiany pod wpływem „S"
  Wiadomości z Zachodu
  Przełamywanie monopolu 90

Telewizja

• Oglądanie jako nawyk
  Głos władzy

Rozdział 5. Warunki życia

Sytuacja materialna

• Symbole luksusu...
  Dochody rodzin
  Tęsknota za przeszłością?

Codzienna dieta

• Marzenia o słodyczach
  Gorzka herbata
  Wydzielanie racji

Strach przed zimą

• Trudności z ogrzewaniem
  Kłopoty z oświetleniem
  Dodatkowe zmartwienia

Kolejki

• Dzień po dniu
  Wpływ kolejek na relacje rodzinne
  Złodziej czasu
  Napięcie nerwowe
  Absurd...

Komunikacja

• Znów strata czasu
  Walka o miejsce

Rozdział 6. Atmosfera życia

Presja wielkiej polityki

• Globalizacja?
  Niekończące się rozmowy
  Dyskusje w domach
  Wykrzykniki

Trzy postawy

• Wyczekiwanie i niepewność
  Smutek i powaga
  Ożywienie i radość

Rozdział 7. Relacje międzyludzkie

Solidarność na co dzień?

• Bez złudzeń
  „Wieśniacy"

Agresja

• Wulgarność
  Jak w koszarach
  Marzenia o solidarności

Rozdział 8. Przestrzeń życia

Miasto

• Życie w bloku
  Niechęć do „mrówkowców"

Wieś

• Smutny krajobraz

Ikonosfera

• Przestrzeń zdewastowana
  Brak zieleni
  Barwa epoki: szarość
  Dźwięki
  Zapachy
  Marzenia o innej przestrzeni

CZĘŚĆ 2. SZKOŁA W EPOCE „SOLIDARNOŚCI"

Rozdział 9. Szkoła w oczach uczniów

Przestrzeń życia szkolnego

• Opisy budynków
  Wnętrza
  Problem wyposażenia
  Brak zaplecza szkolnego
  „Przepełnienie klas"
  Zima jako wróg

Szkoła jako instytucja

• Wpływ wielkich zdarzeń
  Skutki „reformy"
  Iluzje socjalizmu
  Nauczyciele i uczniowie
  Dyscyplina szkolna
  Inicjatywy uczniów

Rozdział 10. Uroczystości i zabawy szkolne

Święta komunizmu

• Pamięć o rewolucji
  Święta bohaterów
  Święta branżowe
  Cel świętowania

Kontrświęta

• Dyskoteka choinkowa
  Powrót do tradycji

Zabawa w szkole

• Nowe rytmy
  Przemycanie dźwięków
  Fascynacja dyskoteką
  „Andrzejki"

Rozdział 11. Organizacje młodzieżowe

Być zorganizowanym

• Jak jeden człowiek...
  Eksperyment pierwszy: ZMP
  Eksperyment drugi: ZMS
  Eksperymenty Gierka
  Harcerstwo

Organizacje w oczach młodzieży

• Przede wszystkim w ZHP
  Rozkład ZHP
  Fiasko ZSMP
  Spółdzielnia, czyli szkolny sklepik
  Samorząd
  Gra pozorów

Awaryjne instrumenty mobilizacji młodzieży

• „Służba Polsce" i OHP 181 Prace społeczne i czyny 182 Próby sprze- ciwu

CZĘŚĆ 3. CODZIENNOŚĆ CZASÓW WIELKICH ZDARZEŃ

Rozdział 12. Dom

• Przestrzeń życia prywatnego
  Poszukiwanie schronienia
  Definicje demografów
  Warunki mieszkaniowe
  Codzienne dramaty
  Szczęśliwcy z własnym pokojem
  Przynajmniej własny kąt
  Wyposażenie
  Ewolucja przestrzeni
  Barwy
  Dźwięki
  Przestrzeń jako granica rozwoju
  Aspiracje młodzieży

Życie rodzinne

• Słabnięcie więzi?
  Mniej czasu dla siebie
  Ojciec
  Matka
  Obserwacje socjologów
  Najstarsze pokolenie
  Miejsce w rodzinnej hierarchii
  Kieszonkowe

Kryzys rodziny

• Alkoholizm
  Rodzinne tragedie
  Totalna samotność
  Analizy socjologów
  Pijana Polska
  Pragnienie szczęśliwego życia

Rozdział 13. Czas wolny

Ideologia wolnego czasu

• Bodźce, zakazy...
  Budowanie infrastruktury
  Realne możliwości rządzących

Oferta rządzących w opinii młodzieży

• Na wsi 220 W mieście 222 Krytycyzm młodzieży

Brak wolnego czasu

• Kolejki, dojazdy...
  Odrabianie lekcji
  Zajęcia pozaszkolne 228 Katecheza
  Pomoc rodzicom
  Obowiązki domowe na wsi
  Obowiązki domowe w mieście
  Obserwacje socjologów

W poszukiwaniu wolnego czasu

• Typowe popołudnie
  Przed telewizorem
  Ustalenia socjologów
  Książki
  Zabawy
  Gry
  Zbieractwo
  Zwierzęta w domu

Wakacje

• Niepokój rządzących
  Fiasko „akcji letniej"
  Wieś: wakacje w domu
  Miasto: na koloniach, obozach, w domu
  Witaj, szkoło...

Rozdział 14. Uciekanie od rzeczywistości

Prywatki

• Nowe obyczaje
  Prywatki kontrolowane
  Prywatki niezależne
  Prywatki roku 1980

Dyskoteki

• Motywacja rządzących
  W rytmie disco
  Fascynacja bigbitem

Moda

• Luz, czyli ubraniowa rewolucja
  Ciuchy 260 Dyktatura mody

Życie własnym życiem

• Oczekiwanie na dziewczynę
  Oczekiwanie na chłopaka
  Jako para...

Młodzieżowy język

• „Logokracja"
  Ekspansja młodzieży
  lęzyk „na luzie"
  Patos epoki wielkich zdarzeń

Epilog: Świadomość młodzieży w epoce „Solidarności"

Nastroje

• Niepokój
  Zniechęcenie
  Strach
  Lęk przed wojną
  Wieś: poczucie pokrzywdzenia

Nieufność wobec dorosłych

• Rozczarowanie
  Dziwne zachowania dorosłych
  Utrata autorytetu
  Zamiast dorosłych?

Świadkowie historii

• Historia na gorąco
  Odkrywanie przeszłości
  Poszukiwanie wiadomości
  Marzec, grudzień...
  Mit II Rzeczypospolitej

Nadzieja

• Jan Paweł II 291 Poszukiwanie symboli 293 Czesław Miłosz 294 Mit Zachodu

Marzenia

• O świecie ładu i spokoju 298 O łatwiejszym życiu 299 O piękniej- szym życiu 300 O innej Polsce 301 O cudzie 303 Konkluzja

Aneks 308