Myślenie moralne. Jego płaszczyzny, metody, istota

Opis książki:

Richard M. Hare jest jednym z najbardziej wpływowych i cenionych filozofów brytyjskich zajmujących się etyką. W kilku książkach przedstawił wersję formalizmu moralnego inspirowanego filozofią Kanta. O ile jednak system Kanta opierał się na trudnych dziś do przyjęcia założeniach metafizycznych, z których najbardziej kłopotliwym jest hipoteza, że nasza wola jest sama w sobie rzeczą niepoznawalną, system etyczny Hare`a wolny jest od tajemniczych założeń na temat rzeczywistości pozaempirycznej. Podstawą filozofii Hare`a są zasady metaetyczne, którym powinny podlegać szczegółowe imperatywy moralne. Są to: uogólnialność, preskryptywność i swoiście rozumiana życzliwość. Etyka ta żąda przede wszystkim dyscypliny moralnej i zdolności wzięcia na siebie trwałych, nieodwoływalnych zobowiązań moralnych. Z jednej strony jest więc ascetyczna, ponieważ opiera się na poczuciu moralnego obowiązku, z drugiej zaś utylitarna, ponieważ ukierunkowuje ludzkie zobowiązania moralne w stronę powszechnego dobra. Niniejsza książka od lat traktowana jest jako jeden z najlepszych podręczników wprowadzających w problematykę epistemologii moralnej. Hare wprowadza tu postaci "archanioła" i "robola". "Robol" ma kojarzyć się jednocześnie z zarobnikiem z Państwa Platona oraz ze skołowanym przez ideologię nieświadomym swego losu człowiekiem żyjącym w społeczeństwie totalitarnym - odpowiednikiem konia z Folwarku zwierzęcego George`a Orwella. Archanioł wie wszystko o świecie, zna ludzkie serca, motywy i sposoby postępowania. "Robol" nie wie prawie nic, a każdym razie nie zna prawdy. Jest ofiarą indoktrynacji, zastraszenia i fałszywych zabiegów wychowawczych. Zadaniem filozofii moralnej, według Hare`a, jest uświadomienie nam, że w każdym z nas tkwi łatwowierny, posłuszny i naiwny "robol" chętnie wykorzystywany przez złych i dobrych ideologów. "Robol" nie umie jednak sam zdecydować, która ideologia jest fałszywa. I nie musi się o to starać. Powinien zaufać swym uczuciom, swej prostolinijności i bezstronności, nie angażując się w puste spory polityczne i światopoglądowe. A gdy już zaufa swej naturalnej prawości, z "robola" stanie się "archaniołem".
Jacek Hołówka

Książka "Myślenie moralne. Jego płaszczyzny, metody, istota" - Richard M. Hare - oprawa miękka - Wydawnictwo Aletheia.