Tematyka książki dotyczy stanu świadomości normatywno-stylistycznej użytkowników polszczyzny. Książka ta jest zbiorem referatów z konferencji językoznawczej, która odbyła się we Wrocławiu w Instytucie Filologii Polskiej w marcu 1998 roku. Lingwiści z wielu ośrodków akademickich opisują tu sytuację wspólczesnej polszczyny i stan świadomości językowej jej użytkowników. Omawiają problemy związane z poprawnością językową, postawami użytkowników języka wobec zachodzących w nim zjawisk. Poruszane są kwestie dotyczace języka mediów, komunikatywnoci języka urzędowego, archaizmów biblijnych (w kontekście nowego tłumaczenia Biblii), normy językowej wśród polskiej mniejszości na Zaolziu. W zbiorze tym znalazł się również artykuł, wktórym autor pisze o stosunku współczesnej społeczności niemieckiej do normy ortograficznej
Książka "Mowa rozświetlona myślą. Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków" - Igor Borkowski, Jan Miodek, Monika Zaśko-Zielińska - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Spis treści:
J. Miodek, Słowo wstępne; S. Gajda, Współczesna polska rzeczywistość językowa i jej badanie; A. Markowski, Postawy użytkowników wobec języka; M. Bugajski, Świadomość językowa a świadomość lingwistyczna. Społeczne i naukowe potrzeby kultury języka; H. I T. Zgółkowie, Poprawność językowa a skuteczność komunikacyjna; M. Wojdak, A. Siwiec, Świadomość stylistyczna na tle wybranych składników jej kontekstu pojęciowego; G. Habrajska, Przydatność ankiet w badaniu stanu świadomości normatywno-stylistycznej; J. Podracki, M. Dolacka, Kompetencja i świadomość językowa dziennikarzy – na podstawie pytań zgłaszanych do Poradni Językowej TVP SA; A. Nowakowska, Stan świadomości normatywno-stylistycznej wrocławian na podstawie telefonów do poradni językowej; M. Preyzner, Świadomość stylistyczna (językoznawców, polonistów i naukowców oraz uczonych) a pragmatyka; B. Boniecka, Poprawność językowa naukowych prac polonistycznych; J. Kowalikowa, Świadomość normy stylistycznej wśród nauczycieli i uczniów; K. Czarnecka, Postawy młodzieży szkolnej wobec wulgaryzacji jezyka uczniowskiego; I. Biernacka-Ligięza, Wulgaryzmy a łamanie normy kulturowej; A.B. Burzyńska, Świadomość normy i błędu w dydaktyce języka polskiego jako obcego; I. Kamińska-Szmaj, Normy ortofoniczne a system wokaliczny współczesnej polszczyzny; H. Kurek, Współczesna norma fonetyczna – obowiązujący wzorzec a rzeczywistość (na przykładzie języka inteligencji); J. Godyń, Stan świadomości normy interpunkcyjnej a praktyka przestankowania w publikacjach naukowych; M. Idzikowska, Kilka uwag o nazwach polskich mediów; R. Łobodzińska, Nazwy własne – norma i uzus; B. Kułak, Archaizmy biblijne w dzisiejszym poczuciu językowym (na marginesie nowego tłumaczenia „Biblii”); A. Dąbrowska, Obraz mowy zwykłych ludzi w słownikach współczesnego języka polskiego; D. Zawilska, Błąd stylistyczny w świetle badań stylistyki lingwistycznej a praktyka szkolna; E. Malinowska, Komunikatywność wypowiedzi urzędowych; I. Borkowski, Hasło wyborcze – gatunek mowy i jego funkcja w swiadomości użytkowników polszczyzny (na materiale ankietowym); M. Zaśko-Zielińska, Metatekst na poziomie gatunku mowy w felietonach „Tygodnika Powszechnego” i „Polityki”; B. Kudra, Tekst prasowy a konwencja stylistyczna i postawa badawcza; G. Sawicka, Zapożyczenia a (nie)świadomość językowa (na przykładzie zapożyczeń angielskich); W. Żarski, Stosunek współczesnej społeczności niemieckiej do normy ortograficznej; J. Damborský, Świadomość normatywno-stylistyczna a współczesna norma językowa wśród polskiej mniejszości na Zaolziu.
