Moje życie

Opis książki:

Historia życia wielkiego admirała Ericha Raedera, od czasu jego narodzin i lat dziecięcych spędzonych w małym miasteczku w pobliżu Hamburga, poprzez jego karierę w marynarce wojennej, która rozpoczęła się w 1894 i zakończyła w 1943 roku ostatecznym zerwaniem z Hitlerem, jego proces i wyrok Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze oraz dziesięć lat, które spędził w więzieniu wojskowym w Spandau, jest wysoce interesującym dokumentem historycznym. Obejmuje on czasy ekspansji cesarskiej floty, główne działania nawodne pierwszej wojny światowej, kwestie polityczne i odbudowę Niemieckiej Marynarki Wojennej w okresie międzywojennym oraz najważniejsze operacje morskie drugiej wojny światowej. Jest źródłem interesujących charakterystyk cesarza i Hitlera, dokonanych przez osobę, która była blisko obu tych postaci. Raeder przypisuje niemieckie problemy polityczne oraz powstanie nazizmu restrykcyjnemu wpływowi Traktatu Wersalskiego. Jednak ta relacja jest czymś więcej niż tylko wartościowymi zapiskami historycznymi. Stanowi ona swoiste studium charakteru człowieka o głębokich przekonaniach religijnych, oddanego swojej profesji oficera marynarki wojennej i całym sercem służącego własnej ojczyźnie. Jest to autobiografia kogoś, kto, naturalnie zdecydowanie nie przyznaje się do stawianych mu zarzutów o popełnieniu "zbrodni wojennych", jednakże przyjmuje pełną odpowiedzialność za swoje decyzje i nie twierdzi, że on miał zawsze rację, a inni byli w błędzie. Czytelnik, którego kariera związana jest z marynarką wojenną, a w szczególności czytelnik starszej daty, odnajdzie wiele faktów w karierze Raedera dotyczących szkolenia oficerów i marynarzy oraz ogólnego wyszkolenia floty, które pokryją się z jego własnymi doświadczeniami. Raeder posiadał poczucie humoru, co potwierdza jego anegdota o admirałach, którzy w czasie inspekcji dzień po dniu otrzymywali te same dania na lunch, serwowane przez gorliwych oficerów jednostek podlegających inspekcji, którzy mieli nadzieję, że przypodobają się inspektorowi, częstując go jego ulubioną potrawą. Wielokrotnie Raeder wypowiada swoje jakże trafne sądy na temat znaczenia floty morskiej, właściwych związków i koordynacji pomiędzy różnymi instytucjami strzegącymi bezpieczeństwa państwa, odpowiednich systemów dowodzenia oraz odpowiedzialności przywódcy. Twardo sprzeciwiał się dominacji jednego rodzaju wojsk nad innym, jak miało to miejsce w przypadku Niemiec podczas I wojny światowej. Wyraża ubolewanie nad faktem, iż w obu wojnach światowych niemieccy przywódcy koncentrowali się głównie na problemach wojsk lądowych. Wierzył w skuteczność niezależnego lotnictwa morskiego i twardo walczył o jego stworzenie. Gdy tego nie osiągnął, starał się uzyskać odpowiednie wsparcie dla operacji morskich ze strony Sił Powietrznych. Jego porażka - z której powinniśmy się cieszyć - spowodowana była większym wpływem Góringa na Hitlera i tym, że ów tęgi Marszałek Rzeszy zbyt zajęty był realizacją celów, które on uważał za najodpowiedniejsze dla lotnictwa. Można mieć nadzieję, że lekcje wyciągnięte z doświadczeń niemieckich zostaną przeniesione na nasz ojczysty grunt i że skorzystają z nich wszyscy ludzie bezpośrednio odpowiedzialni za nasze bezpieczeństwo narodowe. Jedną z doktryn Raedera było całkowite oddzielenie służb wojskowych od polityki. Patrząc na przebieg jego służby, on sam odcinał się od działalności politycznej i usiłował utrzymać od niej z dala marynarkę wojenną jako całość. W porównaniu z innymi rodzajami wojsk udało mu się to w dużym stopniu. Spowodowane było to w głównej mierze faktem, iż flota na morzu była bardziej oddalona od zagmatwanych spraw domowych. W 1931 roku przewidział katastrofalne skutki objęcia przez ówczesnego ministra Reichswehry dodatkowo teki ministra spraw wewnętrznych. Raeder, którego ocena w kwestiach strategii oraz taktyki była bez wątpienia doskonała, zdecydowanie ostrzegał przed wchodzeniem w konflikt z Anglią, wypowiadał się przeciwko próbie inwazji na Anglię po upadku Francji i był przeciwny atakowi na Rosję. Często ostro sprzeciwiał się Hitlerowi, jednak był mu całkowicie lojalny jako szefowi rządu niemieckiego aż do czasu, gdy został zmuszony przez Hitlera do rezygnacji ze stanowiska w styczniu 1943 roku. Wcześniej wielokrotnie rozważał możliwość rezygnacji, jednak nie czynił tego w nadziei, że w ten sposób będzie mógł ochronić flotę. Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze powołano w szczytnym celu zapobieżenia w przyszłości takim aktom, jak nazistowska napaść na Polskę, inwazja na Belgię, Holandię, Norwegię i Danię. Kara dla przywódców politycznych, odpowiedzialnych za te akty, jest całkowicie zrozumiała. Jednak skazanie przywódców wojskowych, którzy jedynie wypełniali dyrektywy władz, jest z pewnością dyskusyjne. Jeśli każdy dowódca wojskowy miałby sam decydować o międzynarodowej legalności otrzymywanych z góry rozkazów przed ich wypełnieniem, rezultatem byłyby nieudolność i chaos na każdym szczeblu dowodzenia. Wydawałoby się, że skazanie takiego oficera przez trybunał wojskowy stworzyłoby niekorzystny precedens, który z łatwością mógłby zostać użyty przez jakiegokolwiek zwycięzcę na niekorzyść pokonanego. Wierzę, że czytelnicy niniejszej historii będą razem ze mną współczuć temu zdolnemu oficerowi samotnych lat spędzonych w Spandau, że będą zadowoleni, iż wyrok dożywotniego więzienia został w końcu uchylony i będą mieli nadzieję, że pozostałe lata swojego życia spędzi on spokojnie i wygodnie. H.Kent Hewitt Admirał U. S. Navy (w stanie spoczynku} Annapolis, Maryland 4 lutego 1960

Książka "Moje życie" - E.M. Raeder - oprawa miękka - Wydawnictwo Finna.