Między tronem i ołtarzem. Kościół i Państwo w Księstwie Warszawskim

Opis książki:

Żeby móc odpowiedzieć na pytanie, jak naprawdę kształtowały się stosunki państwa z Kościołem w Księstwie Warszawskim, należy wyjść od przedstawienia tragicznych dla państwa, ale też i dla Kościoła skutków rozbiorów i polityki zaborcy pruskiego i austriackiego wobec Kościoła polskiego. Przedstawione są początki Księstwa Warszawskiego, miejsce Kościoła w nowym systemie prawnym, kwestia beneficjów patronatu królewskiego, wpływów militarnego charakteru Księstwa na kształt omawianych stosunków. Mieszczą się w tym zarówno sprawy majątkowe i szeroko pojętych finansów, mające przełożenie na sprawy dotyczące funkcjonowania Kościoła, obciążeń fiskalnych nakładanych na niego, jak i wywiązywania się państwa z obowiązków wobec Kościoła i współpraca rządu i hierarchii w celu znalezienia najbardziej optymalnych dla obu stron rozwiązań. Drugą kwestią niezwykle istotną jest jednak problem budowy armii i płynących stąd problemów, a także stosunku Kościoła do wojska polskiego. Osobny problem badawczy stanowi kwestia stosunku władz Księstwa do zakonów, często w historiografii stawiany jako wyznacznik stosunku rządu do Kościoła w ogóle. Zatem rozstrzygnięciu podlegać będzie słynna sprawa kasat i ogólnego podejścia do zakonów, nie tylko zresztą władz świeckich, ale i hierarchii kościelnej. Konieczność przeprowadzenia reformy kościelnej, po rządach zaborczych, pruskich i austriackich, była właściwie od początku istnienia Księstwa zasadna, pytanie dotyczy jedynie zakresu zmian. Wobec tego pojawił się cały szereg propozycji, których autorstwo należy przypisać zarówno biskupom Księstwa, duchownym, jak i politykom. Wreszcie powołana przez Fryderyka Augusta w 1810 r. pod przewodnictwem J. P. Woronicza deputacja opracowała projekt, który nie został zrealizowany wyłącznie z przyczyn politycznych, tzn. klęski w wojnie 1812 r. Książka odpowiada na pytanie o wzajemne postrzeganie ról Kościoła i monarchy oraz rządu w państwie, wskazuje takie obszary współpracy, w których Kościół musiał wyręczyć aparat państwowy, a wreszcie analizuje, jak wyglądał patriotyzm duchowieństwa polskiego i kształt religijności w omawianym okresie.

Książka "Między tronem i ołtarzem. Kościół i Państwo w Księstwie Warszawskim" - Ewa M. Ziółek - oprawa twarda - Wydawnictwo Towarzystwo Naukowe KUL. Książka posiada 804 stron i została wydana w 2012 r.