Metropolia Sarmatów. Dawni poeci i pisarze o Krakowie

Opis książki:

Wstęp. Sarmacka metropolis. Dawni poeci i pisarze o Krakowie

ANTOLOGIA

I.
KRAKUS I WANDA. WIZJE I REWIZJE LEGENDY
Mistrz Wincenty (zwany Kadłubkiem), Kronika Polska. O założeniu Krakowa, smoku wawelskim i królowej Wandzie
Filip Buonaccorsi (Kallimach), Życie i obyczaje Grzegorza z Sanoka (fragment)
Wawrzyniec Korwin, Na zaślubiny Zygmunta I z Boną Sforzanką
Klemens Janicjusz, Żywoty królów polskich. Krak Dziewicza Wanda
Andrzej Krzycki, Na węża królowej Bony
Jan z Wiślicy, Wojna pruska. Ksiąga I (fragment)
Aleksander Suchten, Wandal (fragment)
Adam Schroeter, O kopcu Krakusa. Prawdziwy i wdzięczny opis wielickich kopalń soli (fragment)
Jan Kochanowski, Elegia I, 15
Andrzej Glaber z Kobylina, Problemata Aristotelis. Gadki [...] o składności członków człowieczych (fragment)
Piotr Rojzjusz (Pedro Ruiz de Moros), Pierwsza księga Historii Polski. Sarmatyda. Ksiąga pierwsza
Marcin Bielski, Kronika polska (wersja w przeróbce syna, Joachima)
Bartosz Paprocki, Gniazdo cnoty. Krok
Wespazjan Kochowski, O smoku w Krakowie
II.
KRAKÓW „NA CENZUROWANYM" (OPIS, LAUDACJA l SATYRA)
Stanisław Ciołek, Pochwała Krakowa (Cracovia civitas...}
Tomasz z Krakowa, [Pochwała Krakowa]
Jan z Ludziska, Z mowy o pochwale sztuki mówniczej. [Pochwala Krakowa]
Konrad Celtis, O Krakowie
Jan Ursyn, Modus epistolandi. Jana Ursyna, doktora medycyny, mowa o zasługach Erazma, kiedy otrzymywał bakalaureat sztuk wyzwolonych (fragment)
Wawrzyniec Korwin, Oda saficka o Polsce i jej stolicy Krakowie
Jan Hadeliusz, Skąd pochodzi nazwa Krakowa?
Casper Ursinus Velius, Obrona Przesławnego Królewskiego Miasta Krakowa
Klemens Janicjusz, Elegia X- Do Rafała Wargawskiego (fragment)
Marcin Kromer, Opisanie Krakowa
Grzegorz z Sambora, Odsłona trzecia. Krakowowi, najsłynniejszemu miastu w Polsce, pozdrowienie przesyła Grzegorz Czuj z Sambora
Marcin Bielski, Kronika (wersja w przeróbce syna, Joachima). [Widok Krakowa]
Baltyzer z kaliskiego powiatu, Biesiady rozkoszne. Kraków
Tomasz Treter, Teatr cnót Świątobliwego Stanisława Hozjusza. I. Na miasto rodzinne i dzień narodzin
Giovanni Paolo Mucante, Diariusz podróży kardynata Gaetano do Polski (1595)
Sebastian Petrycy z Pilzna, Horatius Flaccus w trudach więzienia moskiewskiego. [Pochwały Krakowa]
Stanisław Grochowski, Witanie z piotrkowskiego synodu J.M. ks. Bernata Maciejowskiego, rzymskiego kardynała, arcybiskupa gnieźnieńskiego i polskiej Korony prymasa
Jerzy Braun, Franciszek Hogenberg, Kraków - Trójmiasto (Z księgi Civitates Orbis Terrarum)
Jakub August de Thou (Thuanus), Z Dziejów współczesnych. [Kraków - Pentapolis]
Marton Csombor, Podróż po Polsce. Kraków
Ulryk Werdum, Pamiętnik
Wacław Potocki, [Pochwały Krakowa]
III.
ZWIERCIADŁO KRÓLESTWA. ZAMEK I KATEDRA NA WAWELU
Jan Długosz, Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (fragmenty)
Andrzej Krzycki, Epigramaty
Mikołaj Rej, Źwierzyniec (Z części III)
Jan Krasiński, Polska
Jan Jurkowski, Pieśni Muz Sarmackich przy szczęśliwym objęciu kardynalstwa [...] Oświeconego i Wielmożnego Ojca Pana Bernata Maciejowskiego, Biskupa Krakowskiego etc. Calliope
Wacław Potocki, Zamek krakowski
IV.
ŚWIĘCI KRAKOWSCY
Wincenty z Kielczy, Hymn do świętego Stanisława. Gaude Mater Polonia
Wincenty z Kielczy, O życiu i cudach świątego Stanisława (fragmenty). W jaki sposób święty Stanisław został umęczony przez króla Bolesława w kościele świątego Michała
Brat Stanisław, O życiu i cudach świętego Jacka (fragmenty)
Piotr Skarga, Żywot św. Jana Kantego
V.
„MIESZCZANIE KRAKOWIANIE" W RYNKU I NA ULICACH
Wiersz o zabiciu Jędrzeja Tączyńskiego
Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Rok Pański 1312. Wójt krakowski Albert z mieszczanami wzywa księcia opolskiego i oddaje mu miasto. Upomniany przez Władysława Łokietka książę opolski wycofuje się z wójtem, którego dobra ulegają konfiskacie
O wójcie krakowskim Albercie (fragment)
Konrad Celtis, O uczcie Miriki
G[eorgius?] B[arsolonius], To oto monstrum, urodzone w Krakowie w lutym 1547 roku które żyło trzy godziny, w te słowa przemawia
Mikołaj Rej, Żywot czlowieka poćciwego (fragment)
Mikołaj Rej, Źwierzyniec. Rozdział III
Marcin Bielski, Rozmowa dwu baranów o jednej głowie. O przemienności niniejszego wieku przeciw staremu w porządkach, obyczajach i w sprawach ludzkich
Piotr Rojzjusz, Epigramaty
Jan Kochanowski, Nagrobek Gąsce
Jan z Kijan, Fraszki
Baltyzer z kaliskiego powiatu, Biesiady rozkoszne. O ornacie
Adam Władysławiusz, Krotofile ucieszne i żarty rozmaite. Pieśń o piwie
Giovanni Paolo Mucante, Diariusz podróży kardynala Gaetano do Polski (fragment)
Wacław Potocki, Kraków
Wespazjan Kochowski, Epigramata polskie po naszemu fraszki
Albert Ines, Kwestia, gdzie w Krakowie papier najdroższy

VI.
RELIGIA, NARÓD, WYZNANIE
Bł. Piotr Kanizjusz, Listy. Kanizjusz do Jakuba Lainiusa
Stanisław Hozjusz, List do pana d`Espeisses, posła do Stanów Rzeczypospolitej
Józef Wereszczyński, Reguła ... króla każdego chrześcijańskiego (fragment)
Marcin Czechowic, Wujek to jest krótki odpis na pisanie ks. Jakuba Wujka (1590)
Piotr Skarga, Upominanie do Ewangelików o Zbór ich Krakowski, zburzony Roku Pańskiego 1591
Andrzej Wargocki, Apologia przeciwko luteranom, Zwinglianom, kalwinistom, nowokrzczeńcom [...]. Kacerze i stanów rozmaitych ludzie, którzy wiarę katholicką przenaśladowali, Pan Bóg zawsze śmiercią straszną abo czym inszym dziwnie karał, a jej obrońce błogosławił
Sebastian Miczyński, Zwierciadło Korony Polskiej urazy ciążkie i utrapienia wielkie które ponosi od Żydów wyrażcijące ...w R.P. 1618 ... wystawione.,
VII.
„POLSKIE ATENY" (W KRĘGU AKADEMII KRAKOWSKIEJ)
Kazimierz Wielki król polski, Funduje w Krakowie Studium Powszechne. 12 maja 1364 r.
Formularz Jerzego, pisarza grodzkiego krakowskiego [Poemat 0 Wszechnicy Krakowskiej]
Stanisław ze Skarbimierza, Pochwała Uniwersytetu na nowo ufundowanego
Konrad Celtis, [Wiersze o Akademii]
Wawrzyniec Korwin, Dedykacja tomu „Hortulus elegantiarum"
Henryk Bebel, Wiersz zalecający „Kosmografią" Wawrzyńca Korwina Hartmanowi de Eptingen
Rudolf Agrykola Młodszy, Pochwała Akademii
Leonard Coxe, Mowa na pochwalą Przesławnej Akademii Krakowskiej
Nagrobek. Jana Grodka z Sanoka, jurysty
Mikołaj Rej, Źwierzyniec. Kolegium krakowskie
Grzegorz z Sambora, Elegia II (Ad Patres)
Tomasz Treter, Teatr cnót świątobliwego Stanisława Hozjusza. XII. Na bakalaureat
Piotr Skarga, [Pochwała Akademii Krakowskiej]
Stanisław Grochowski, August Jagiełło wzbudzony przeciwko Parallelom łacińskim, osoby tegoż ś. pamiąci Pana dotkliwym, na usilne żądanie i prośbą niektórych senatorów napisany Roku Pańskiego 1603 (fragment)
Sebastian Petrycy z Pilzna, Horatius Flaccus w trudach wiązienia moskiewskiego. Oda III, 13 Stitdnia Kolegiacka. [Pochwała Akademii]
Szymon Starowolski, Pochwała Uniwersytetu Krakowskiego za cnotę, pobożność i naukę (fragment)Wespazjan Kochowski, Berła złote, insygnia sławnej Akademijej Krakowskiej
VIII.
KRAKÓW CZASU WESELA
Jan Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Rok Pański 1363
Andrzej Krzycki, Pieśń na wesele wspaniałego króla Zygmunta I i słynnej królowej polskiej Bony (fragment)
Stanisław Grochowski, Kalliopea słowieńska Zygmuntowi III przed koronacją jego oddana (fragmenty)
Stanisław Grochowski, Pieśni Kalliopy słowieńskiej na zwycięstwo pod Byczyną w Roku Pańskim 1588. Pieśń III
Bartosz Paprocki, Herby rycerstwa polskiego [Zaślubiny Jana Zamoyskiego z Gryzeldą Batorówną]
Diariusz legacyi do Polski kardynała Hipolita Aldobrandini, który był potem papieżem pod nazwiskiem Klemensa VIII. Roku 1588-9 [wjazd do Krakowa]
Kronika mieszczanina krakowskiego z lat 1575—1595. Koronacya i wesele arcyksiążny rakuskiej małżonki pirwszy króla Jego Mci Zygmunta III
IX.
SMUTEK I TRWOGA
Janko z Czarnkowa, Kronika. O śmierci Kazimierza, króla polskiego
Stanisław ze Skarbłmierza, Mowy wybrane o mądrości. Monolog o umieraniu Jadwigi, królowej Polski
Kazanie przed królem i jego dostojnikami o życiu i śmierci Królowej Jadwigi
Tomasz Płaza, List z Krakowa do Marcina Kromera, koadiutora warmińskiego (20 czerwca 1574)
Andrzej Schoneus, Dafnis czyli ekloga o pogrzebie Stefana Wielkiego, króla Polaków (fragment)
Ks. Hieronim Powodowski, Na pogrzebie Stephana Wielkiego Króla Polskiego kazanie w Krakowie 1588
Kronika mieszczanina krakowskiego z lat 1575-1595 (Rok 1587)
Piotr Skarga, [0 oblężeniu Krakowaj. List do Jerzego Radziwiłła, biskupa wileńskiego z Krakowa, 13 czerwca 1588
Stanisław Grochowski, Łzy smutne [...] po zejściu wiecznej pamiąci godnego kanclerza i hetmana koronnego, Jana Zamojskiego. Roku Pańskiego 1605 (fragment)
X.
OKOLICE KRAKOWA
Fulwiusz Ruggieri, Opis Polski w roku 1565 (fragment)
Ulryk Werdum, Pamiętnik. [Z Krakowa do Wieliczki]
Wespazjan Kochowski, Niepróżnujące próżnowanie. Lyricomm polskich ksiągi IV, Pieśń XXXIV. Latwnie solne
Klemens Jantcjusz, Do Justusa Ludwika Decjusza Starszego, sławnego męża
Jan Kochanowski, Oda I, 10. Na willę w Prądniku
Marcin Bielski, Kronika polska. Krotofile z niedźwiedziem w Niepołomicach (wersja w przeróbce syna, Joachima)
Noty o autorach

Książka "Metropolia Sarmatów. Dawni poeci i pisarze o Krakowie" - Elwira Buszewicz - oprawa miękka - Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.