Metody dublowania w procesie konserwacji malowideł sztalugowych na płótnie. Studia i materiały Wydziału konserwacji i restauracji dzieł sztuki ASP w Krakowie. Tom XII

Opis książki:

Wstęp Autora: Podejmując prace konserwatorskie przy obrazie, należy pamiętać, że mamy do czynienia z materialnym kształtem wizji artysty. Jako przedmiot, obraz jest zespołem współpracujących ze sobą warstw różnego rodzaju materiałów składających się na jego budowę technologiczną. Posiada też swoją historię, rzadko udokumentowaną archiwalnie, widoczną w formie nawarstwień chronologicznych lub możliwą do odczytania na podstawie stanu zachowania poszczególnych składników jego struktury.
Konserwatora obowiązuje dbałość o obydwa elementy dzieła: szacunek dla założeń estetycznych twórcy oraz zahamowanie, w miarę możliwości, procesu degradacji malowidła jako przedmiotu materialnego, z równoczesnym udokumentowaniem jego historii.
Proces starzenia może przebiegać w sposób naturalny i wtedy nasze działanie powinno ograniczyć się do minimalnej ingerencji w strukturę malowidła oraz określenia optymalnych warunków przechowywania obiektu. W przypadku wystąpienia lub pojawienia się zniszczeń nie wynikających z natury dzieła należy usunąć przyczyny ich powstawania. Specjalnej natomiast rozwagi wymaga decyzja o usunięciu skutków zniszczeń, które zawsze należy udokumentować. Przy tego rodzaju rozstrzygnięciach zasadnicze znaczenie mają względy artystyczne i historyczne oraz ekspozycyjne. Dlatego konserwator musi, z jednej strony, opierać się na pełnym rozpoznaniu technologii i historii obrazu oraz wiadomościach na temat jego stanu zachowania, aktualnej funkcji i warunków przechowywania, z drugiej — dysponować wiedzą pozwalającą zastosować najbardziej skuteczne z dostępnych współcześnie metod i materiałów, które w jak najmniejszym stopniu naruszą naturalną strukturę i estetykę dzieła oraz pozwolą zachować jego wartości historyczne.
Wierność zamierzeniom autora podczas aranżacji plastycznej malowidła wymaga specjalnych zdolności kojarzenia wiedzy z zakresu historii sztuki i kultury z intuicją artystyczną, pozwalającą odczytać intencję przesłania, jakie niesie ze sobą każde dzieło sztuki.
Biorąc pod uwagę niepowtarzalność obiektów, z jakimi mamy do czynienia w praktyce konserwatorskiej, wspomniane wyżej zagadnienia powinny uświadomić nam, jak ważne jest opanowanie i uaktualnianie wiadomości warsztatowych, umiejętność korzystania z jak najszerszego zakresu badań oraz konsultacji specjalistycznych, a także rozwijanie zdolności manualnych i artystycznych, a zwłaszcza zdobywanie doświadczeń podczas realizacji indywidualnych i zespołowych prac konserwatorskich.
Przedstawione opracowanie nie ogranicza się ściśle do tematu konserwacji podobrazia płóciennego, ponieważ wyizolowanie tego zagadnienia wypaczyłoby zasadę traktowania wszystkich elementów struktury malowidła jako całości, a omówienie mechanizmu funkcjonowania jednej z warstw bez rozpoznania jej udziału i wzajemnych relacji w zespole jest niemożliwe. Problemy wiążące się z tematem zasadniczym są tutaj jednak zaledwie sygnalizowane i wymagają głębszych analiz.
Do napisania rozdziału pierwszego Podstawowe nawarstwienia malowideł sztalugowych na podobraziu płóciennym posłużyły autorce wiadomości przekazane przez pedagogów, wykładowców Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, szczególnie przez prof. Zofię Medwecką — na temat konserwacji malowideł sztalugowych, oraz przez dra Pawła Karaszkiewicza — z zakresu chemii ogólnej i konserwatorskiej. W omówieniu historii i charakterystyki struktury płócien zabytkowych oraz mechanizmów rządzących zmieniającą się w miarę upływu czasu pracą płótna podobrazia, prócz własnych doświadczeń, podstawowym źródłem informacji były publikacje prof. Bogumiły Rouby z Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Rozdział drugi, Przegląd metod dublażu malowidel i rozwoju badań nad zagadnieniem, zawiera zestaw informacji zaczerpniętych z bogatej literatury przedmiotu, wśród której na szczególną uwagę zasługuje opracowanie autorstwa prof. Iwony Szmelter, Problemy dublowania ohrazów na podłożu płóciennym, Zeszyty Naukowe ASP w Warszawie, 1992.
W rozdziale trzecim, Urządzenia wykorzystywane w konserwacji malowidet na płótnie. oraz w ostatniej części rozdziału czwartego, Zabiegi wstępne: relaksowanie i prasowanie malowideł, zamieszczone zostały wiadomości i doświadczenia zdobyte podczas kursu Recent Lining Methods and Related Processes, zorganizowanego na zlecenie The Getty Conservation Institute przez Konservatorskolen Det Kongelige Danske Kunstakademi w Kopenhadze w 1992 roku.
Część dotycząca konserwacji płótna podobrazia zawiera obszerne fragmenty pracy kwalifikacyjnej II stopnia: J. Wyszyńska, Porównanie właściwości wybranych mas dublażowych i spoiw stosowanych w konserwacji płóciennych podobrazi malowideł sztalugowych — na podstawie badań laboratoryjnych, obserwacji i doświadczeń wynikających z praktyki konserwatorskiej, zrealizowanej w 2000 roku na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Książka zawiera 90 stron kolowrowych ilustracji na papierze kredowym

Książka "Metody dublowania w procesie konserwacji malowideł sztalugowych na płótnie. Studia i materiały Wydziału konserwacji i restauracji dzieł sztuki ASP w Krakowie. Tom XII" - Jadwiga Wyszyńska - oprawa miękka - Wydawnictwo ASP Kraków.