Melancholia w twórczości Heinricha Boella

Opis książki:

Z biegiem czasu problem melancholii przybierał różne oblicza, był postrzegany w rozbieżny sposób - różny z punktu widzenia medycyny, psychologii czy nauk społecznych. W zależności od intensywności zjawiska, a przede wszystkim poglądów dominujących w danym okresie, melancholię można było nazwać chorobą ciała (antyk), chorobą duszy (od renesansu); mogła ona być także przejawem geniuszu (barok) czy aktualnie panującej mody (romantyczne "Weltschmerz" i "splin"). Inaczej postrzegająją artyści i pisarze - inaczej lekarze i psychologowie.
Pierwsza, wprowadzająca część proponowanej pracy, poświęcona jest zatem historii pojęcia oraz próbie sprecyzowania zagadnienia melancholii, wokół interpretacji którego, do dziś toczą się spory. Rozdział prezentuje też przykłady ukazania melancholii w malarstwie, muzyce oraz literaturze - zarówno pięknej, jak i fachowej. Ukazane tu symbole i atrybuty "chorobliwego smutku", to niewątpliwie wzorce, z których inspiracje czerpał Boll.
Jednakże istotą prezentowanych rozważań jest przedstawienie różnorodnych form melancholii, a także galerii melancholijnych i melancholicznych postaci w prozie Heinricha Bólla oraz przejawów tego zjawiska, jako istotnego elementu krytyki społecznej w jego twórczości.
Nota biograficzna to pierwszy rozdział kolejnej części monografii. Heinrich Bóll był przeciwny utożsamianiu osoby autora z jego postaciami literackimi, jest to więc raczej rys psychologicznych predyspozycji pisarza, które sprzyjały przedstawieniu melancholii w jego utworach, jako bliskiego mu stanu.
Eseje i recenzje autorstwa Heinricha Bolla - bezpośredni wyraz jego poglądów, odzwierciedlają niewątpłiwie najlepiej jego temperament, dając podstawy do naszkicowania portretu autora jako melancholika. Z tego właśnie powodu zostały wykorzystane w części "biograficznej".
Dziełem trudnym do klasyfikacji i to zarówno ze względów gatunkowych, jak i treściowych jest Dziennik irlandzki. Zawarte w nim opowiadania (a nie, jak mogłoby się wydawać, codzienne sprawozdania z pobytu) powstały na bazie bezpośrednich (wybiórczo potraktowanych) doświadczeń autora, dlatego też umieszczenie ich na równi z biografiami i autobiografiami nie wydaje się bezpodstawne. Dziennik irlandzki stanowi także łagodny pomost pomiędzy szkicem charakterologicznym autora, a jego twórczością literacką, której poświęcona jest kolejna, zasadnicza część monografii.
Chronologiczne umiejscowienie wybranych do interpretacji dzieł w trzeciej części pracy (utwory "wojenne", "powojenne" oraz traktujące o problemach "odbudowanego" społeczeństwa) umotywowane jest genezą przedstawionego w nich rodzaju melancholii. Stan ten ma bowiem różne podłoża i przyczyny.
Melancholia nie jest oczywiście wyłącznym nastrojem panującym w utworach Heinricha Bólla. Duża część jego dzieł nie jest nią w ogóle nacechowana. Powstały również utwory, w których melancholia pojawia się na dalszym planie nie determinując całości. Omówieniu ich poświęcone będą osobne podrozdziały.
Z uwag technicznych: cytaty z wywiadów i esejów Bolla oraz nie przełożone na język polski wczesne opowiadania (Die Botschaft, Am Ufer, Steh auf, steh doch auf), zostały przetłumaczone przez autorkę (teksty oryginalne zamieszczono w przypisach).

Przedmowa

Książka "Melancholia w twórczości Heinricha Boella" - Agnieszka Kodzis-Sofińska - oprawa miękka - Wydawnictwo Atut. Książka posiada 245 stron i została wydana w 2007 r. Cena 33.74 zł. Zapraszamy na zakupy! Zapewniamy szybką realizację zamówienia.