Materiały źródłowe do dziejów sybirackich. Tom 1

Opis książki:

Rozległy, wielowątkowy problem kontaktów polsko-rosyjskich i polsko-radzieckich jest niestety - w głównej mierze - problemem martyrologii wielu pokoleń Polaków. Zmagania narodu polskiego z dominacją wschodniego sąsiada, od czasu pierwszego rozbioru, owocowały narastającą falą represji. Poczynając od Konfederacji Barskiej, poprzez Insurekcję Kościuszkowską i powstania narodowe XIX wieku, aż do wybuchu l wojny światowej obrońcy polskiej niepodległości byli zsyłani na Syberię. Dramat Sybiru powtórzył się w nieznanej dotąd skali po dniu 17 września 1939 roku i trwał do połowy XX wieku. Obejmował aresztowania i egzekucje oraz kilka masowych deportacji ludności cywilnej (luty, kwiecień i czerwiec 1940 roku, oraz maj i czerwiec 1941 roku - łącznie około 1,5 miliona osób). Kolejny etap to następne wywózki cywilów i aresztowania około 800 tysięcy ludzi (głównie mężczyzn), a w tym około 150 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej, tak z Kresów Wschodnich jak i z Polski centralnej, prowadzone od 1944 roku do co najmniej 1953 roku. Aresztowani, ci którzy przeżyli okrutne śledztwa, trafiali do łagrów z wyrokami od 10 do 20 lat więzienia. W obydwu okresach tysiące uwięzionych zostało zamordowanych po parodiach procesów, lub bez nich. Dokumentacja historyczna tych zagadnień stanowi wielkie, otwarte pole dla badań naukowych, które przez długie lata czasów powojennych nie mogły być prowadzone, ponieważ zbrodnie sowieckie były objęte nakazanym milczeniem. Wielkie przemiany lat osiemdziesiątych stworzyły nową sytuację polityczną, w której mógł powstać Związek Sybiraków - organizacja społeczna zrzeszająca ofiary stalinowskich represji, obywateli polskich więzionych na terytorium Związku Radzieckiego oraz ich rodziny. Związek kontynuuje tradycję stowarzyszenia o tej samej nazwie działającego w latach 1928-1939. Jednym z głównych celów Związku jest gromadzenie relacji żyjących jeszcze świadków wydarzeń. Zadanie to podjęła m.in. Komisja Historyczna Krakowskiego Oddziału Związku Sybiraków. Zespół Komisji działającej od września 1989 roku zajął się gromadzeniem spisanych wspomnień, pamiątek, fotografii i wszelkich dokumentów. W ten sposób powstało małe archiwum, w którego zbiorach znala- zły się również dokumenty dotyczące losów zesłańców z XIX wieku. Niestety wszystkie oryginały tego zbioru są w bardzo złym stanie. By uchronić je przed ostatecznym zniszczeniem - uznaliśmy za swój obowiązek wydanie drukiem przynajmniej części z nich.

Książka "Materiały źródłowe do dziejów sybirackich. Tom 1" - oprawa miękka - Wydawnictwo Związek Sybiraków Oddział w Krakowie.