| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Von Borowiecki |
| Rok wyd.: | 2004 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 218 s. |
| Wymiar: | 120x195 mm |
| EAN: | 9788387689674 |
| ISBN: | 83-87689-67-X |
| Data: | 2004-04-28 |
Opis książki:
Nota wprowadzająca Były czasy, kiedy słysząc wczesnym rankiem dźwięk dzwonka u drzwi wejściowych przypuszczać można było, że to mleczarz. Podczas panowania systemu totalitarnego przypuszczenie takie było zwykle błędne. Jeżeli przed świtem ktoś dzwonił do drzwi, to nie był to mleczarz, lecz gestapowiec, agent KGB lub esbek. I tak też było o godzinie 4.00 rano w licznych klasztorach zakonnych na ziemiach zachodnich 3 sierpnia 1954 roku. Przy furcie klasztornej głośny dźwięk dzwonka obudził senną siostrę pielęgniarkę. Pierwsza myśl wzywają ją do kogoś chorego. Siostra otwiera bramkę, widzi trzech obcych panów. To ranna wizyta, mówią ubecy w cywilu. Jaka to wizyta, dziwi się siostra. Zamknęła bramkę i pobiegła po przełożoną. O co chodzi - pyta siostra przełożona tych nieproszonych panów. Jesteśmy z Urzędu Bezpieczeństwa, odpowiadają. Jest rozkaz. Wszystkie siostry mieszkające w klasztorze mają natychmiast spakować się, oddać dowody osobiste i przygotować się do wyjazdu. Samochody ciężarowe już na nie czekają. Zaskoczona przełożona nie daje się przestraszyć. Protestuje, pyta dlaczego, dokąd i stanowczo odmawia wykonania rozkazu. Siostry nie mogą - mówi, opuścić klasztoru bez polecenia matki przełożonej. Ubecy pokazują dwa pisma: jedno pismo, to rozkaz od miejscowej administracji państwowej, a drugie to rozporządzenie od hierarchii kościelnej wrocławskiej (opolskiej), nakazujące siostrom opuszczenie klasztoru. Siostra przełożona nie jest przekonana, dalej protestuje, dalej odmawia wykonania rozkazu. Ubecy straszą zapowiedzią użycia siły fizycznej. Pojawia się uzbrojona Milicja Obywatelska. I tak pod groźbą przemocy siostry zostają wysiedlone do Centralnej Polski. W ten sposób w ciągu kilku godzin zlikwidowano około 300 klasztorów i wysiedlono około 1.500 zakonnic z ziem zachodnich. Ponad dwa lata siostry zamknięte były w obozach pracy, mieszkały w nieludzkich warunkach: nie było światła elektrycznego, brakowało podstawowych urządzeń sanitarnych, nie dostarczano opału. Wiele sióstr chorowało na gruźlicę. Pracowały w szwalni i hafciarni, wykonując pracę dla państwowej spółdzielni. Za tę pracę na początku państwo płaciło 10 zł, a później 5 zł dziennie na jedną osobę. Nadzór nad klasztorem sprawował administrator państwowy. Posiadał klucze do bram, cenzurował korespondencję, był obecny podczas wizyt członków rodzin sióstr. Siostrom wolno było wychodzić za bramę jedynie po uzyskaniu jego zezwolenia. Ten więzienny stan życia sióstr trwał do listopada 1956 roku, kiedy wskutek wydarzeń październikowych zostały one uwolnione. Smutny los sióstr zakonnych przedstawia niniejsza dokumentacja. Podzielona ona została na cztery części: 1) wysiedlenie, 2) siostry w obozach, 3) uwolnienie i 4) sprawa zwrotu siostrom ich domów. Dokumentację tę, pochodzącą z archiwum Sekretariatu Episkopatu Polski i przechowywaną tam pod numeracją 06662, przekazał mi jeszcze za swego życia wieloletni sekretarz Episkopatu Polski, śp. arcybiskup Bronisław Dąbrowski. Sprawa wysiedlenia sióstr leżała mu głęboko na sercu i jeszcze przed śmiercią prosił mnie, żebym postarał się ją opisać. Niniejsza publikacja jest dotrzymaniem obietnicy, jaką dałem arcybiskupowi. Dokładny przebieg wysiedlenia sióstr jest mało znany. Po raz pierwszy przekazujemy do rąk czytelników sprawozdania dotyczące ich losu sporządzone przez same siostry. Kierowały one także listy, protesty i prośby do najwyższych władz państwowych, świadczące o ich doskonałej znajomości akt prawnych oraz praw gwarantowanych przez Konstytucję PRL. A akcja w obronie własnego bytu prowadzona przez siostry bardzo stanowczo, zdecydowanie i konsekwentnie jest dowodem ich wielkiej odwagi i dojrzałości. Przekazujemy również na ręce czytelnika kilka Pro memoria z rozmów ówczesnego sekretarza Episkopatu Polski, bp. Zygmunta Choromańskiego oraz ówczesnego dyrektora sekretariatu ks. Bronisława Dąbrowskiego z władzami państwowymi, szczególnie w Urzędzie ds. Wyznań. Co prawda wikariusz kapitulny wrocławski i wikariusz generalny opolski skompromitowali się, współpracując z władzami państwowymi, ale Sekretariat Episkopatu w Warszawie ostro krytykował postępowanie władz PRL. Lektura niniejszej monografii jest bolesna. Jest to także hańbiące piętno ówczesnych władz państwowych. Tym bardziej trzeba się zapoznać z przykrą historią. październik 2003 r. Ponikwa, Góry Bystrzyckie Peter Raina
Książka "Losy sióstr zakonnych w PRL 1954-1956" - Peter Raina - oprawa miękka - Wydawnictwo Von Borowiecki. Książka posiada 218 stron i została wydana w 2004 r. Cena 19.76 zł. Zapraszamy na zakupy!
Spis treści:
WYSIEDLENIE
1. Sprawozdanie z rozmowy ks. Bronisława Dąbrowskiego w Urzędzie ds. Wyznań
2. Zarządzenie Wikariusza Kapitulnego, ks. Kazimierza Lagosza
3. Zarządzenie Wikariusza Generalnego w Opolu
4. Akcja przesiedleńcza sióstr - plan operacyjny władz: Sprawozdanie z akcji likwidacji placówek, niektórych zgromadzeń zakonnych na terenie województwa stalinogrodzkiego
5. Sprawozdanie z przymusowej likwidacji Domu Zakonnego Sióstr Benedyktynek w Staniątkach
6. Protokół z likwidacji Domu Zakonnego Sióstr Służebniczek NMP w Staniątkach, pow. Bochnia - przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie
7. Dokładny opis sposobu wysiedlenia (według sprawozdania jednej z wywiezionych sióstr z klasztoru gdzie było 5 zakonnic, wszystkie Polki z centralnej Polski przybyłe tam po wyzwoleniu)
8. Wikariusz Kapitulny Archidiecezji Krakowskiej do Rady Państwa w Warszawie
9. Relacja z przebiegu zajść w Klasztorze Ojców Reformatów w Wieliczce w dniach od 29 VII do 8 VIII 1954 r.
10. Sprawozdanie Zgromadzenia Sióstr Świętej Jadwigi - Wrocław, ul. Sępa Szarzyńskiego 29
11. Sprawozdanie siostry przełożonej wrocławskiej
12. Pismo Wikarii Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza do Sekretariatu Episkopatu Polski. Wyjaśnienie do niniejszego odpisu
13. Pismo sióstr boromeuszek do Sekretariatu Episkopatu Polski
14. Relacja z ewakuacji Klasztoru Ojców Bernardynów w Alwerni, pow. Chrzanów, woj. krakowskie
15. Pismo przełożonego Klasztoru Ojców Jezuitów do Urzędu ds. Wyznań
16. Skarga przełożonej prowincjalnej przeciw postanowieniom Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu
17. Sprawozdanie z przebiegu akcji likwidacyjnej Domu Zakonnego (seminarium) Księży Najświętszego Serca Jezusowego w Stadnikach, pow. Myślenice
18. Sprawozdanie z przymusowej likwidacji Domu Zakonnego Sióstr Urszulanek SJK. w Otorowie, powiat Szamotuły, przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu
19. Tok wysiedlania zakonników i zakonnic w centralnej Polsce
20. Sprawy, które ostatnio zaistniały i wskazywały na skoordynowaną akcję
ZAKONNICE W OBOZACH
1. Wysiedlanie zakonnic z Ziem Odzyskanych (l)
2. Wysiedlanie zakonnic z Ziem Odzyskanych (2)
3. Statystyka wysiedlonych zakonnic
4. Pismo przełożonej prowincjalnej sióstr Marii do Sekretariatu Episkopatu Polski o wywiezionych siostrach
5. Lista sióstr wywiezionych z prowincji stalinogrodzkiej
6. Prośba Przełożonej Generalnej Zgromadzenia Sióstr Służebniczek do Rady Państwa o odwołanie od zarządzenia Prezydium WRN we Wrocławiu
7. Pro memoria Sekretariatu Episkopatu Polski (22 IX 1954 r.)
8. Protokół z rozmowy Sekretarza Episkopatu z rządem 24 IX 1954 r.
9. Ogólna charakterystyka procesu wysiedlania sióstr
10. Sprawozdanie z poszczególnych obozów
11. Prośby poszczególnych domów
12. Pro memoria wręczone p. Darczewskiemu dn. 25 IX 54 r. przez ks. Dąbrowskiego
13. Pismo biskupa chełmińskiego do Sekretarza Episkopatu Polski w sprawie sióstr w Dębowej Łące
14. Sprawozdanie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanego Poczęcia w Stadnikach
15. Sprawozdanie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanego Poczęcia w Staniątkach
16. Sprawozdanie dotyczące sióstr przeniesionych do archidiecezji poznańskiej
17. Sprawozdanie ks. Bronisława Dąbrowskiego (14X11 1954 r.)
18. Sprawozdanie Przełożonej Generalnej Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP z Poręby
ł9. Sprawozdanie z wizyty w Dębowej Łące, dnia 31 XII 1954 r.
20. Pismo Wikarii Generalnej Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP do dyrektora Sekretariatu Episkopatu Polski: „Sytuacja sióstr wysiedlonych zasadniczo się nie zmieniła"
21. Pro memoria z rozmowy ks. Dąbrowskiego z dyrektorem Darczewskim (16 II 1955 r.)
UWOLNIENIE
1. Sprawozdanie z wizyty w obozach (5 II 1956)
2. Pismo Urzędu ds. Wyznań do Zgromadzenia Sióstr Służebniczek
3. Pismo Sekretarza Episkopatu do Urzędu ds. Wyznań
4. Pismo Przełożonej Generalnej Sióstr Służebniczek do Episkopatu Polski
5. Pismo Przełożonej Generalnej Zgromadzenia Sióstr Służebniczek do Władysława Gomułki
6. Pismo Rady Gospodarczej Obozu Sióstr Elżbietanek w Kobylinie do Obywatela Prokuratora Wojewódzkiego w Poznaniu
7. Sprawozdanie z rozmów przeprowadzonych z podkomisją rządową w sprawie rozwiązania obozów sióstr zakonnych wysiedlonych z ziem zachodnich w dniu 3 VIII 1954 r.
8. Protokół z posiedzenia podkomisji do spraw rozwiązania obozów sióstr, które odbyło się w Warszawie w sali konferencyjnej Urzędu do Spraw Wyznań dnia 20 XI 56 r. w godz.14.30-17.00
9. Wyciąg z Protokółu 4 Posiedzenia Komisji Wspólnej dnia 22 XI 56 r. Zakonnice w obozach
10. Protokół nr 3 z trzeciego posiedzenia Podkomisji dla Obozów Zakonnic, które odbyło się w Warszawie, Al. Ujazdowskie 5, w sali posiedzeń, dnia 24 XI 1956 r., w godz. 15.00-16.00
11. Protokół z posiedzenia podkomisji do spraw rozwiązania obozów zakonnych, które odbyło się w Warszawie, Al. Ujazdowskie 5, w Urzędzie do Spraw Wyznań, w godz. 13.00-15.15 dnia 27 XI 56 r.
12. Pismo Generalnej Prokuratury do sióstr służebniczek
13. Pismo Sekretariatu Prymasa Polski do przełożonych generalnych sióstr
14. Pismo sióstr zakonnych w Dębowej Łące do Sekretariatu Prymasa Polski
SPRAWA ZWROTU DOMÓW SIOSTROM
1. Biskup opolski w sprawie zwrotu domów siostrom
2. Wykaz domów zakonnych sióstr wysiedlonych 3 VIII 1954 r. z terenu Śląska Opolskiego według stanu z pierwszej polowy stycznia 1957 r.
3. Pismo Sekretarza Episkopatu Polski do Urzędu ds. Wyznań
4. Pismo Generalnej Prokuratury do sióstr służebniczek
5. Biskup opolski do Sekretarza Episkopatu Polski
6. Sprawozdanie ze stanu faktycznego
7. Zestawienie domów zlikwidowanych 3 VIII 1954 r. i nieoddanych po październiku 1956 r. wg. stanu z dnia l IV 1958 r.
8. Wykaz domów zakonnych niezróconych wg stanu z dnia l IV 1958 r.
9. Zaświadczenie Sekretarza Episkopatu Polski dla sióstr pasterek
10. Pro memoria z rozmów ks. Dąbrowskiego z dyrektorem Urzędu ds. Wyznań (6 VIII 57)
11. Zaświadczenie
Sekretarza Episkopatu Polski
Posłowie
Indeks