Listy katolickie

List św. Jakuba

Wprowadzenie literacko-teologiczne
Wprowadzenie do Listu św. Jakuba
a. Kwestie literackie
b. Doktryna
Prawo wolności
Prawo i słowo
Prawo i wolność
Konkretyzacja życia chrześcijańskiego
Wiara a uczynki
Chrystologia listu

I. Nadawca, adresaci, pozdrowienie (1,1)

II. Adresaci listu i ich zagrożona wiara (1,2-18)
1. Pokusa jako środek do umocnienia się w wierze (1,2-4)
a. Pokusa jako powód do radości (1,2-3)
b. Wytrwałość prowadzi do doskonałości (1,4)
2. Mądrość, źródłem poznania dobra i zła (1,5-8)
a. Prośba o mądrość (1,5)
b. Modlitwa o mądrość bez cienia wątpliwości (1,6-8)
3. Ubodzy i bogaci (1,9-12)
a. Wierność swojemu powołaniu (1,9-11)
b. Błogosławieństwo dla wytrwałych w próbach wiary (1,12)
4. Bóg, źródłem dobra a nie zła (1,13-18)
a. Gdzie szukać winowajcy? (1,13-15)
b. Bóg źródłem i przyczyną wszelkiego dobra (1,16-18)

III. Słuchanie Słowa Bożego i jego uskutecznianie (1,19-27)
1. Właściwa postawa chrześcijanina wobec "Słowa prawdy" (1,19-21)
2. Słowo trzeba wprowadzić w czyn (1,22-24)
3. Kryteria prawdziwej pobożności (1,26-74)
a. Czym jest prawdziwa pobożność? (1,26)
b. Cechy prawdziwej pobożności (1,27)

IV. O godności osoby ludzkiej (2,1-13)
1. Niebezpieczeństwo bogactwa w Kościele (2,1-4)
2. Pochwała ubogich (2,5-6a)
3. Oskarżenie bogatych (2,6b-7)
4. Autentyczne życie chrześcijańskie to "wypełnienie królewskiego Prawa" (2,8-13)
a. Pochwała miłości bliźniego (2,18)
b. Stronniczość jest grzechem (2,9-11)
c. Ostrzeżenie przed lekceważeniem "Prawa wolności" (2,12-13)

V. Wiara bez uczynków martwa jest (2,14-26)
1. Czyny sprawdzianem prawdziwej wiary (2,14-17)
2. Niewystarczalność wiary teoretycznej (2,18-19)
3. Uczynki jako sprawdzian prawdziwej wiary pokazany na przykładzie Pisma (2,20-26)

VI. Błędne użycie języka i jego właściwe zadanie w życiu chrześcijanina i w gminie kościelnej (3,1-12)
1. Nie każdy może być nauczycielem (3,1-2a)
2. Cecha doskonałości chrześcijańskiej - należyte używanie słowa (3,2b-4)
3. Zgubne skutki języka (3,5-8)
a. Język źródłem zła (3,5-6)
b. Język - moc nie do opanowania (3,7-8)
4. Znamię chrześcijanina to język uwielbienia Boga i dziękczynienia (3,9-12)
a. Nie dopuszczalne kontrasty (3,9-10)
b. Mądrość wlana (3,11-12)

VII. Pouczenie o walce przeciw zeświecczeniu chrześcijan, o przyczynach zazdrości, kłótni i waśni (3,13-4,12)
1. O prawdziwej i fałszywej mądrości (3,13-18)
a. Sprawdzianem Bożej mądrości jest wzorowe chrześcijańskie życie (3,13)
b. Zazdrość i kłótliwość zaprzeczeniem prawdy (3,14-16)
c. Źródła i owoce prawdziwej mądrości (3,17-18)
2. Przyjaźń ze światem skierowana jest przeciw Bogu (4,1-12)
a. Przyczyny waśni i rozłamów w gminie kościelnej (4,1-3)
b. Niebezpieczna przyjaźń (4,4-10)
3. Bóg pragnie całkowitego oddania się człowieka (4,4-6)
4. Kto ma prawo do sądzenia (4,11-12)

VIII. Złudna pewność siebie (4,13-5,6)
1. Biada egoistom (4,13-17)
2. Bliska rzeczywistość "Dnia Pana" (5,1-6)

IX. Zachęta do cierpliwości i wytrwania (5,7-11)
1. Apel do "umocnienia serc", gdyż Pan jest bliski (5,7-9)
2. Przykłady cierpliwości i wytrwania (5,10-11)

X. Zakończenie Listu (5,12-20)
1. Zakaz przysięgania (5,12)
2. Sakrament chorych (5,13-18)
3. Ostatnie słowa autora listu (5,19-20)
Literatura

Pierwszy List św. Piotra

Wstęp historyczno-teologiczny
A. Kwestie literacko-historyczne
Autor
Kościół Pierwszego Listu Piotra
B. Tendencje doktrynalne
Istota i zadania chrześcijanina
Kim jest Chrystus "wzór", którego należy naśladować?
Uniwersalizm zbawczy w Pierwszym Liście Piotra (problem "zstąpienia" Chrystusa do otchłani)
Wstęp epistolarny
Nadawca, adresaci, pozdrowienia (1,1-2)

Część pierwsza. Dzieło zbawcze Boga w kontekście chrześcijańskiego powołania (1,3 - 2,10)

I. Odrodzenie do nadziei (1,3-12)
1. Hymn dziękczynny dla Boga Ojca (1,3-5)
2. Radość z otrzymanej łaski zbawienia (1,6-9)

II. Modlitwa dziękczynna wiernych za działanie Ducha Świętego w życiu chrześcijan (1,10-12)

III. Katecheza o osobistej świętości chrześcijan (1,13-2,10)
1. Pierwsze upomnienie: Konieczność wzmocnienia się we wierze (1,13)
2. Drugie upomnienie: Konieczność dążenia do świętości (1,14-16)
3. Trzecie upomnienie: Męka Jezusa u podstaw drogi chrześcijan w posłuszeństwie wobec Boga (1,17-21)
4. Czwarte upomnienie: Obowiązek wzajemnej miłości (1,22-25)
5. Piąte upomnienie: Pragnienie Słowa Bożego warunkiem dojrzewania do zbawienia (2,1-3)
6. Szóste upomnienie: Konieczna współpraca w budowaniu własnego domu duchowego (2,4-6)
7. Chwała wybrańcom Boga i obowiązek głoszenia dobroci Jego (2,7-10)

Część druga. Obowiązki chrześcijan, wybranego ludu Bożego Nowego Przymierza (2,11-4,11)

I. Potrzeba umartwienia (2,11-12)

II. Napomnienia szczegółowe (2,13-3,12)
1. Chrześcijanin wobec władzy świeckiej (2,13-17)
2. Katecheza dla niewolników (2,18-25)
a. Upomnienie (2,18)
b. Cierpienie jako łaska (2,19-21a)
c. Chrystus niewiernie cierpiący wzorem życia chrześcijańskiego (2,21b-24)
3. O obowiązkach mężatek (3,1-6)
a. Właściwa relacja żony do męża (3,1-2)
b. O prawdziwej ozdobie kobiety (3,3-4)
c. Przykłady wielkich niewiast Izraela biblijnego (3,5-6)
4. Pouczenie skierowane do mężów (3,7)
a. Pierwsze uzasadnienie: Godność kobiety na równi z mężczyzną (3,7b)
5. Podsumowanie poprzednich pouczeń (3,8-12)

III. Pouczenie w sprawie chrześcijańskiej postawy w czasie prześladowań (3,13-22)
1. Nie tracić nadziei w prześladowaniach (3,13-17)
a. Możliwość krzywdy (3,13)
b. Gotowość do zniesienia krzywdy (3,14-15)
c. Apel o zachowanie życzliwej postawy godnej chrześcijanina (3,16)
d. Krótkie podsumowanie (3,17)
2. Cierpienie i chwała Chrystusa (3,18-22)

IV. Pouczenie o wytrwałości w wierze i w cierpieniach (4,1-6)
1. Chrystus wzorem cierpienia (4,1-2)
2. Spojrzenie w przeszłość (4,3)
3. Podziw związany z pogardą ze strony pogan (4,4)
4. Konsekwencja eschatologiczna (4,5-6)

V. Końcowe pouczenia dla gminy kościelnej (4,7-11)
1. Zbliżyły się czasy końcowe (4,7)
2. Konieczność wzajemnej miłości (4,8-9)
3. Służba wzajemna na chwałę Bożą (4,10-11)

Część trzecia. Istota chrześcijańskiego powołania (4,12-5,11)

1. Cierpienie chrześcijan w zjednoczeniu z Chrystusem (4,12-19)
a. Radość z udziału w cierpieniach Chrystusa (4,12-14)
b. Chrześcijanin cierpi jako sprawiedliwy, a nie jako grzesznik (4,15-16)
c. Eschatologiczne spojrzenie na cierpienie (4,17-19)
2. Pouczenia dla duszpasterzy (5,1 - 5)
3. Zachęta wytrwania w wierze (5,6-11)
a. Ufność w opatrzność Bożą (5,6-7)
4. Zachęta do czujności (5,8-9)
5. Chrześcijańskie powołanie to wieczna chwała i uwielbienie Boga (5,10-11)
6. Zakończenie listu (5,12-14)
a. Podsumowanie treści listu (5,12)
b. Wspomnienie pozdrawiających i osobiste pozdrowienie autora listu (5,13-14)
Literatura

Drugi List św. Piotra i List św. Judy

Wstęp historyczno-teologiczny
A. Kwestie literackie
B. Tendencje doktrynalne

Drugi List św. Piotra

Wstęp epistolarny (1,1-2)

I. Wspólna wiara nadawcy i adresatów (1,1)

II. Życzenia dogłębnego poznania Jezusa Pana (1,2)
Tekst Drugiego Listu św. Piotra (1,3 - 3,16)

Część pierwsza. Potrzeba wysiłku moralnego (1,3-21)
1. Przywileje zbawcze jako podstawa rozwoju chrześcijańskiego życia
2. Konieczność przestrzegania zasad etycznych (1,5-7)

II. Cnota drogą do zbawienia (1,8-14)
a. Poznanie Chrystusa

III. Katecheza o drugim przyjściu Chrystusa (1,12-21)
1. Uzasadnienie potrzeby pouczenia o paruzji (1,12-15)
a. Przypomnienie prawdy o paruzji (1,12)
b. Pouczenie obowiązku pasterskiego płynące z odpowiedzialności za zbawienie wiernych (1,13-15)
2. Przemienienie Pańskie i drugie przyjście Chrystusa (1,16-18)
a. Przemienienie Pańskie jako podstawa wiary w drugie przyjście Chrystusa (1,16)
b. Interpretatorem wydarzenia jest sam Bóg (1,17-18)
4. Przepowiednie prorockie jako dalszy argument o nadejściu paruzji (1,19-21)
a. Świadomość posiadania prorockiego słowa (1,19)

Część druga. Groźba nauki błędnowierców (2,1-3,16)

I. Potępienie libertynizmu heretyków (2,1-22)
1. Zdradza Jezusa Chrystusa Zbawiciela (2, 1-3)
a. Wyparcie się Chrystusa (2, 1)
b. Heretycy buntują wiernych (2,2-3)
2. Sprawiedliwy sąd Boży (2, 4-10a)
a. Bunt aniołów i ich kara (2,4)
b. Potop karą dla świata bezbożnych (2,50)
c. Sąd nad Sodomą i Gomorą (2,6-8)
d. Zakończenie katechezy o sprawiedliwym sądzie Bożym nad bezbożnikami (2,9-10a)
3. Zdemaskowanie heretyków (2,10b-14)
a. Szydercy i bluźniercy (2,10b-12)
b. Zmysłowa i grzeszna rozkosz codziennym pokarmem heretyków (2,13-14)
4. Dokąd prowadzi zła droga heretyków? (2,15-19)
a. Skutki opuszczenia drogi prawdy ewangelicznej (2,15-16)
b. Porównanie wzięte z natury (2,17-19)
5. Boże potępienie recydywistów (2,20-23)
a. Konsekwencje powrotu do "zgnilizny świata"
b. Zgubne konsekwencje recydywidy (2,21)
c. Przysłowia ludowe przystosowane do heretyków

II. Pouczenie o drugim przyjściu Chrystusa (3,1-16)
1. Uzasadnianie drugiego pisma do swoich wiernych (3,1-2)
a. Działalność bluźnierców w dniach ostatecznych (3,3-4)
2. Odpowiedź na poglądy fałszywych nauczycieli (3,5-10)
a. Sprawa przemian w kosmosie (3,5-7)
b. Dlaczego nie ma jeszcze paruzji (3,8-10)
3. Wydarzenia eschatologiczne a życie moralne (3,11-16)
a. Nadejście nowego stworzenia postuluje wzorowe życie chrześcijańskie (3,11-14)
b. Łaska zrozumienia przedłużenia terminu paruzji (3,15-16)
Zakończenie (3, 17-18) 210

List św. Judy

Wstęp epistolarny (1-2)
1. Nadawca (1a)
2. Życzenia błogosławieństwa (2)
Główna część listu (3-23)

I. Kim są fałszywi nauczyciele i jaka jest ich nauka (3-16)
1. Gminie kościelnej grozi niebezpieczeństwo (3-4)
a. Zmiana pierwotnego celu napisania listu (3)
b. Fałszywi apostołowie (4)
2. Mylna koncepcja zbawienia (5-7)
a. Kara śmierci na pustyni dla niewiernych Izraelitów (5)
b. Upadek aniołów (6)
c. Zniszczenie rozpustnej Sodomy i Gomory (7)
3. Oskarżenie heretyków (8-13)
a. Bezwstydni bluźniercy (8-10)
b. Odstraszające postaci ze Starego Testamentu (11)
c. Postępowanie heretyków ostrzeżeniem dla wiernych (12-13)
4. Zapowiedź nieuniknionego sądu Bożego (14-16)
a. Zapowiedź sądu (14-15)
b. Kim są heretycy (16)

II. Obowiązki wiernych (17-23)
1. Zło pozostaje tajemnicą (17-19)
2. Troska o życie duchowe w gminie kościelnej (20-21)
3. Rady zachowania się wobec heretyków (22-23)
Zakończenie (24-25)

Literatura