La categoría de género: naturaleza, percepción, tradición gramatical

Opis książki:

El género es una de las pocas categorías gramaticales que llegan a suscitar polémica entre personas que no se dedican profesionalmente a la lingüística. Este hecho se debe al solapamiento de dos conceptos: el fenómeno extralingüístico de sexo biológico y la categoría gramatical de género, es decir, un sistema de clasificación de elementos nominales que se expresa mediante la concordancia. Resulta que la identificación del género de palabras con el sexo de personas, que es un concepto que carece de fundamentos lingüísticos, está fuertemente arraigada en la mentalidad de muchos hablantes. Así pues, el presente libro tiene por objetivo confrontar la naturaleza real del género en calidad de categoría morfosintáctica con su percepción a través de los siglos ―tanto desde el punto de vista de la lingüística teórica como de la aplicada―. De este modo, se podrá constatar que la confusión entre lo que realmente es el género gramatical y cómo se percibe e interpreta no es exclusiva a la época actual, sino que más bien es un fenómeno que ya encontramos en épocas muy anteriores.

El principal objeto de interés es el sistema de géneros en las lenguas románicas concentrándonos especialmente en el caso español y catalán. La elección de estos dos idiomas nos parece fundamentada por varios motivos: se trata de dos variedades estrechamente emparentadas y que pertenecen, además, a la misma tradición gramatical, pero que se diferencian tanto en el grado de normativización como en la transparencia morfológica del sistema de concordancia nominal. Se podrá ver, por tanto, si estos factores influyen en las descripciones gramaticales del género, que en el fondo reflejan el modo de concebirlo.

Rodzaj to jedna z nielicznych kategorii gramatycznych, które wzbudzają zainteresowanie, a także kontrowersje, wśród osób niezwiązanych z językoznawstwem. Wynika to z nałożenia się na siebie dwóch pojęć – pozajęzykowego zjawiska płci biologicznej oraz gramatycznej kategorii rodzaju, czyli systemu klasyfikacji nominalnej wyrażającego się poprzez uzgodnienie. Niniejsza książka ma na celu skontrastowanie realnej natury rodzaju jako kategorii morfoskładniowej z jego postrzeganiem na przestrzeni wieków – zarówno z perspektywy językoznawstwa teoretycznego, jak i stosowanego.

Głównym przedmiotem zainteresowania jest system rodzajowy w językach romańskich, ze szczególnym uwzględnieniem języków hiszpańskiego i katalońskiego.

Pierwsza część pracy ma na celu zdefiniowanie rodzaju gramatycznego na tle innych systemów klasyfikacji nominalnej oraz przybliżenie kwestii jego pochodzenia, funkcji oraz podstaw semantycznych. Punktem wyjścia są rozważania ogólne, by następnie skupić się już konkretnie na rodzaju indoeuropejskim oraz na łacinie i językach romańskich.

Z kolei druga połowa pracy poświęcona została refleksji językoznawczej na temat
rzeczonej kategorii gramatycznej. Dokonano w niej przeglądu teorii na temat rodzaju od starożytności aż do językoznawstwa kognitywnego, a także prześledzono kwestię opisu systemu rodzajowego w dawnych gramatykach języków hiszpańskiego i katalońskiego.

Wnioski zostały osadzone w kontekście aktualnych dyskusji na temat rodzaju gramatycznego i języka inkluzywnego, które od lat toczą się w Hiszpanii.

Książka "La categoría de género: naturaleza, percepción, tradición gramatical" - Marta Pawłowska - oprawa miękka - Wydawnictwo Avalon. Książka posiada 128 stron i została wydana w 2022 r.