| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | UNIVERSITAS |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 388 s. |
| Wymiar: | 135x200 mm |
| EAN: | 9788370526726 |
| ISBN: | 83-7052-672-1 |
| Data: | 2001-01-04 |
Opis książki:
Oto książka zarazem skromna i ambitna. Skromna, ponieważ zamierza tylko zapełnić lukę odczuwaną przez wiele osób i odpowiedzieć na prostą i powszechną potrzebę. Często i w różnych okolicznościach proszono mnie, bym wskazał jakąś zwartą i skrótową historię Portugalii, książkę, której lektura nie zajęłaby dużo czasu i dala panoramiczny obraz historycznej ewolucji narodu portugalskiego. Książkę, która nie zawierałaby niczego ponad zagadnienia podstawowe, nie zniżając się jednakże do poziomu prezentowanego przez opracowania szkolne. Myślę, że z podobnym pytaniem zwracano się do wielu innych historyków. Ja jednak nigdy nie znalazłem na nie odpowiedzi. Chodzi o książkę, która nie istnieje. Tę właśnie nieistniejącą książkę postanowiłem napisać. Jest to praca ambitna, ponieważ nie sądzę, by konieczna prostota mogła zostać osiągnięta na drodze sprowadzenia wszystkiego do jednego wątku. Tę właśnie kwestię rozwiązują małe kompendia redukujące dzieje historyczne do najbardziej spektakularnych nurtów ewolucji politycznej. Otóż trudno jest zrozumieć ewolucję polityczną nie znając ewolucji sil ekonomicznych, które się za nią kryją, tak jak mechanizm zegara kryje się za jego tarczą. Nie można jednakże przedstawić gry sil ekonomicznych i uniknąć uproszczeń właściwych scholastycznym hipotezom, jeśli nie spojrzy się na nie w kontekście konkretnych społeczeństw składających się z ludzi, grup, odczuć, konfliktów. Ludzi i grup, których świadomość, wola i ideały wyrażają się poprzez określone formy kultury. Przynajmniej te cztery wymiary - polityczny, ekonomiczny, społeczny i kulturalny - muszą zostać wzięte pod uwagę, nawet jeśli opracowanie nasze ma pozostać jak najbardziej skrótowe. Ale także te aspekty są jedynie abstrakcyjnymi ujęciami niepodzielnej jedności, i niełatwo ukazać je i połączyć między sobą w tomiku, który musi zmieścić się w kieszeni i zająć kilka godzin lektury, niełatwo zwłaszcza w kraju, gdzie prace tego rodzaju nie mają znaczących precedensów. Mam świadomość, że osiągnąłem zamierzony cel jedynie w sposób bardzo niedoskonały. Nie zawsze zagadnienia zostały uproszczone do granicy tego, co podstawowe. Mała objętość tekstu została osiągnięta raczej przez zwartość wywodu niż przez ograniczenie analizy do głównych nerwów procesu historycznego. Dlatego właśnie wybrałem ten, a nie inny tytuł, który zresztą nie zadowala mnie w pełni, ale przekazuje zasadniczą prawdę: historia zwięzła, to znaczy historia napisana w sposób zwięzły. Przyszłość pokaże, czy poprawki wprowadzone przeze mnie do książki pozwolą na zmianę tytułu na inny, taki, który lepiej oddawałby mój zamiar: precyzyjna historia Portugalii, to znaczy historia cechująca się ścisłą precyzją w potraktowaniu tematów, a nie tylko zwartością formy. Oto rada dla ciekawskiego, który zechce przejrzeć książkę, by dowiedzieć się, po czyjej jest ona stronie: niech nie traci czasu i przeczyta ją. Uproszczenia i jednostronność osądów były i są nadal główną przeszkodą dla portugalskiego rozwoju umysłowego, perzem i kąkolem na polu każdej dziedziny rozwoju kraju. Nie jest to więc książka wielosłowna, ale książka o faktach. Nie jeszcze jeden głos w hałaśliwej dyspucie, ale narzędzie, którego brakowało. Jest to zatem książka radykalnie antyromantyczna, napisana przez kogoś, kto szukając drogi rozwoju rozgląda się za narzędziami, a nie za argumentami i wierzy, że to słowa mają służyć faktom, nie zaś fakty emocjom kryjącym się w słowach.
Książka "Krótka historia Portugalii" - José Hermano Saraiva - oprawa miękka - Wydawnictwo UNIVERSITAS.
Spis treści:
POCZĄTKI
1. Podłoże prehistoryczne
2. Okupacja rzymska i jej wymiar cywilizacyjny
3. Inwazje barbarzyńskie. Królestwo Swewów
4. Wizygoci
5. Maurowie
6. Dezorganizacja ośrodków miejskich. Rady sąsiedzkie
7. Rekonkwista
8. Nowe królestwa i hrabstwa. Hrabstwo Portugalii
1128-1223 WYBICIE SIĘ NA NIEZALEŻNOŚĆ I ORGANIZACJA PAŃSTWA
1. Polityczny proces zdobywania niezależności
2. Ludność a sprawa niezależności
3. Zdobywanie terytorium
4. Bitwa pod Ourique: fakty i mit
5. Społeczeństwo stanowe
a) Kler. - b) Rycerstwo (szlachta). - c) Pospólstwo. - d) Chłopi zależni. - e) Niewolnicy
6. Obyczajowość rycerska
7. Fortuna feudaia w XIII wieku
8. Produkcja, handel i pieniądz
9. „Plan inwestycyjny" z XII wieku
10. Kultura: jej sprzeczności i upadek
a) Kultura chrześcijańska. - b) Kultura arabska. - c) Kultura żydowska
1223-1385 POSTĘP A KONFLIKTY SPOŁECZNE
1. Wojna domowa 1211-1216. Pierwsze prawa pisane
2. Anarchia feudalna i wydarzenia 1245-1247
3. Wojna domowa 1320-1324. Epoka Alfonsa IV
4. Polityka zagraniczna. Dramat Ines de Castro
5. Postępy ekonomii monetarnej
6. Wielcy i mali
7. Czarna śmierć i rynek pracy
8. Metamorfozy kultury
a) Zmierzch liryki i początki historii. - b) Literatura ustna. - c) Kultura religijna. Styl gotycki
9. Początki uniwersytetu
10. Kryzysy końca wieku: panowanie Fernanda
11. Kryzys 1383-1385
1385-1498 ROZWIĄZANIE ATLANTYCKIE
1. Wydarzenia polityczne
a) Od zwycięstwa mieszczaństwa do tryumfu króla.
- b) Ceuta i polityka afrykańska. - c) Regencja Dom Pedra.
- d) Alfons V. - e) Korona w walce z feudalami
2. Kwestia żydowska
3. Przyczyny ekspansji morskiej
4. Wyspy
5. Poznawanie wybrzeża afrykańskiego
6. Traktat w Tordesilhas
7. Podróż Vasco da Gamy
8. Gospodarka i społeczeństwo
9. Portugalskie odrodzenie w XV wieku
1498-1580 MONOPOL W HANDLU Z ORIENTEM
1. Imperium i Zloty Wiek manueliński
2. Portugalczycy w Azji
3. Odkrycie i kolonizaq`a Brazylii
4. Trudności
5. Panowanie Sebastiana. Alcźcer Quibir
6. Kryzys lat 1578-1580
7. Sebastianizm
8. Kultura: ekspansja, europeizacja, elityzacja, Inkwizycja
a) Ekspansja kulturalna. - b) Modele europejskie. - c) Kultura lacinników. - d) Inkwizycja
9. Świadomość epicka i jej metamorfozy
10. Zyski i straty handlu korzennego
11. Społeczne konsekwenq`e ekspansji
1580-1668 PANOWANIE FILIPÓW I RESTAURACJA
1. Statut filipiński
2. Niezwyciężona Armada
3. Stabilność i rozpad
4. Rewolta w 1637
5. Restauracja
6. Wojna Restauracji
7. Zamach stanu w 1667 i zawarcie pokoju
8. Dyplomata Restauracji
9. Wielkie fortele kultury
a) Dekadencja. - b) Szkolnictwo jezuickie. - c) Kult formy i Kabała. - d) Wiara w cudowny charakter zjawisk. - e) Patriotyzm a historia- - f) Zdobnictwo świątyń: talha dourada i azulejo
1668-1777 ABSOLUTYZM
1. Monarchia absolutna
2. Wojna o sukcesję hiszpańską
3. Załamanie gospodarcze
4. Próba reformy merkantylistycznej
5. Brazylijskie złoto
6. Epoka Jana V
7. Kontakty kulturalne i aspiracje reformatorskie
S. Reformy Pombala
a) Markiz de Pombal. - b) Trzęsienie ziemi i nowa Lizbona. - c) Przełamanie oporu. - d) Reformy
9. Polemika wokół Pombala
1777-1820 ZMIERZCH STAREGO REŻIMU
1. Yiradewa. Panowanie Marii
2. Portugalia a kryzys europejski
3. Inwazje francuskie
4. Dwór w Brazylii
5. Ruch liberalny
1820-1910 MONARCHIA KONSTYTUCYJNA
l. Yintismo i konstytuq`a z roku 1822
2. Niepodległość Brazylii
3. Powrót do absolutyzmu
4. Wojna domowa
5. Kraj w roku 1834
6. Prawodawstwo liberalne. Likwidacja anachronizmów
a) Prawodawstwo Mouzinha da Silveira. - b) Kasata zakonów i sprzedaż dóbr kościelnych. - c) Kwestia municypiów. - d) Kodeks cywilny
7. Niestabilność: setembryści i kartyści
8. Maria da Fonte i Patuleia
9. Stabilizacja polityczna: Odnowienie, rotatywizm, kacykostwo
10. Rozwój ekonomiczny: postępy i zwichnięcia
a) Fazy ewoluq`i. - b) Fontismo i polityka rozbudowy sieci komunikacyjnej. - c) Komercjalizacja rolnictwa i wzrost klasy średniej. - d) Chłopi: ucieczka do miast i emigraqa do Brazylii
11. Kultura w miastach i na prowincji
a) Romantyzm. - b) Rozwój prasy. - c) Oświata i analfabetyzm.- d) Sztuki piękne. - e) „Pokolenie 1870"
12. Zmierzch imperium
a) Ostatni projekt imperialny. - b) Zniesienie niewolnictwa. - c) Sprawa ujścia rzeki Kongo. - d) Konferencja berlińska i „różowa mapa". - e) Ultimatum
1910-1974 REPUBLIKA
1. Ruch republikański
2. Od 5 października do 28 maja
3. Dyktatura i Nowe Państwo
DOPISEK W ROKU 1992
a) Sprzeczności rewolucji. - b) Epizody rewolucyjne. - c) Normalizacja konstytucyjna. - d) Wycofanie się z Afryki i wejśde do Europy