Kimono. Jego dzieje i miejsce w kulturze japońskiej

Opis książki:

Głównym zamierzeniem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na kulturowy aspekt kimona, na jego związek z bogatą kulturą i tradycją Japonii. Ma ono bowiem ścisłe powiązania z różnymi dziedzinami życia, sztuki, z literaturą. W dawnej Japonii pełniło - dziś tylko częściowo - funkcję użytkową i komunikacyjną dzięki zakodowanym w kroju i kolorystyce informacjach o pozycji społecznej poszczególnych ludzi. Miało i nadal ma znaczenie estetyczne, urzeka piękno jego kroju, wzorów i kolorów, zachwyca piękno ubranego w kimono człowieka zharmonizowane z przyrodą, która zawsze była źródłem inspiracji japońskich artystów. Kimono można określić mianem dzieła sztuki wdzięcznie odzwierciedlającego silny wpływ środowiska i klimatu Japonii. Głównym tematem pracy jest jedwabne kimono kobiece używane przez arystokratki oraz kobiety pochodzące z bogatych warstw społeczeństwa. Odznacza się ono, w przeciwieństwie do kimona męskiego, różnorodnością kroju, kolorystyki i wzornictwa. Szczególną uwagę poświęcono ubiorom okresu Heian (794-1192) i Edo (1600-1868) ze względu na to, że dokonywano wówczas epokowych przeobrażeń, które stopniowo prowadziły do powstania kimona współczesnego. Niniejsza praca rozpoczyna się od ogólnej prezentacji historii ubioru w Japonii, co umożliwia zrozumienie, że kimono, zanim przybrało znany dziś na całym świecie kształt, przeszło długą ewolucję. Dalsze rozdziały przybliżają Czytelnikowi tajniki wykonywania materiału, zasad kroju, sposobów łączenia różnych elementów kimona mających na względzie idealną harmonię (np. kolorów dostosowanych do odpowiedniej pory roku, do otoczenia oraz okazji), przybliżają też skomplikowany proces wkładania kimona. Czytelnik znajdzie również w tej pracy podstawowe informacje o kimonie w klasycznym teatrze japońskim, czyli o kostiumie no, kyógen, kabuki, a także o kimonie postrzeganym jako dzieło sztuki. W toku teoretycznych rozważań o kimonie odwołano się do licznych przykładów literackich (średniowiecznych, siedemnaste- i osiemnastowiecznych), które są bogatym źródłem opisów ubiorów japońskich. Można z nich czerpać wiedzę na temat kultury i obyczaju, do których należy także ubiór. We współczesnej Japonii wszechstronna wiedza na temat kimona nie jest już tak powszechna jak dawniej - szacunkiem otacza się ludzi, którzy ją posiadają. Umiejętność łączenia różnych elementów kimona świadczy o wyjątkowej wrażliwości estetycznej Japończyków. Niniejsza praca jest pierwszą w Polsce monografią poświęconą japońskiemu ubiorowi narodowemu1. Nie obejmuje jednak wszystkich związanych z nim zagadnień, ponieważ ich zakres jest bardzo szeroki, a poszczególne aspekty mogą stanowić przedmiot osobnych badań. Zaledwie zasygnalizowano na przykład problematykę związaną z kimonami noszonymi przez gejsze, gdyż temat ten wymaga odrębnego potraktowania, a poza tym jest przedstawiony w książce Lizy Dalby Gejsza1. Praca nie zawiera również informacji o ubiorach kleru w Japonii. Książka została opracowana głównie na podstawie źródeł japońskich, a także anglojęzycznych. Napisanie jej było możliwe dzięki rocznemu (1999-2000) pobytowi w Japonii na stypendium Ministerstwa Edukacji. Podczas tego pobytu autorka przeprowadziła wiele rozmów na temat kimona z ludźmi w różnym wieku. Rozmowy te stały się podstawą krystalizacji poglądów na temat roli kimona w kulturze japońskiej. Tłumaczenie wszystkich zamieszczonych cytatów z języka japońskiego i angielskiego (z wyjątkiem zaznaczonych inaczej) dokonała autorka. Autorka pragnie wyrazić podziękowania Pani Doktor Esterze Żeromskiej za słowa zachęty i nieocenioną pomoc podczas pracy nad książką. Szczere podziękowania składa także Pani Iwonie Pijanowskiej za życzliwe konsultacje na temat technik wykonywania tkanin. Za pomoc w skompletowaniu materiału ilustracyjnego dziękuję Pani Takedzie Yuko, Panom Jackowi Kostrzewskiemu, Wojciechowi Radziwonowi, Mikołajowi i Piotrowi Nesterowiczom, Pani Profesor Jolancie Tubielewicz, Paniom Sasaki Eiko, Fukai Chie, Ambasadzie Japonii w Warszawie, Muzeum Lalek przy Pracowni Artystycznej "Kasia" w Pilźnie (woj. podkarpackie), Bibliotece Publicznej Gminy Warszawa Bielany im. Stanisława Staszica, firmie Art. Sklep sp. z o.o. Autorka jest również winna wdzięczność Pani Ikushimie Maho za pomoc w wyborze i opisie zdjęć. Odrębne podziękowania za bezinteresowną życzliwość składa ponadto Paniom Agnieszcze Żuławskiej -Umedzie, Magdalenie Jasny i Tsukadzie Hiroko oraz Panu likurze Kenji. Docenia również istotny wkład Pani Nagisy Rządek w opublikowanie tej książki.

Książka "Kimono. Jego dzieje i miejsce w kulturze japońskiej" - Barbara Zborowska - oprawa miękka - Wydawnictwo TRIO.