Geneza i rozwój posiadłości zakonu krzyżackiego na terenie Królestwa Francji do połowy XIV wieku

Opis książki:

Badania nad dziejami zakonu krzyżackiego w średniowieczu cieszą się od lat niesłabnącym zainteresowaniem historyków. Owocuje to powstaniem wielu monografii, które wypełniają luki w historiografii dotyczącej Krzyżaków. Celem niniejszej pracy jest uzupełnienie naszej wiedzy na temat powstania i rozwoju posiadłości zakonu krzyżackiego na terenie średniowiecznego Królestwa Francji do połowy XIV w. Używając określenia Królestwo Francji, mamy na myśli terytorium podległe władzy politycznej królów Francji w okresie XIII-I poł. XIV w. Nie będziemy się więc zajmować posiadłościami zakonu krzyżackiego, które znajdowały się co prawda we francuskim obszarze językowym (Lotaryngia, część Burgundii), ale pod względem politycznym przynależne były Rzeszy. Jedynym wyjątkiem jest zaliczenie przez nas do posiadłości francuskich Zakonu jego szpitali w Arles (Królestwo Arelatu) i Montpellier (podlegte królom Mallorki).
Ramy chronologiczne niniejszego opracowania wyznaczają z jednej strony wydarzenia piątej wyprawy krzyżowej (1217-1221), w czasie której grupa obecnych w Egipcie rycerzy francuskich dokonała pierwszych nadań na rzecz Krzyżaków (1219), z drugiej zaś połowa XIV w., kiedy to nastąpił wyraźny kres procesu rozwoju posiadłości krzyżackich we Francji. Po tym okresie rozpoczyna się okres stagnacji i powolnego upadku krzyżackich enklaw na terenie Francji, zakończony ostatecznie w 1501 r. sprzedażą całości tutejszych posiadłości cystersom z Clairvaux. Dobra krzyżackie we Francji skupiały się głównie w południowej Szampanii (komenda Beauvoir), północnej Burgundii (komenda Orbec), Beauce (domy zakonne Saint Michel de l`Hermitage i Neuvy-en-Beauce). Do tych posiadłości zaliczyć także można krzyżackie szpitale w Arles i Montpellier, na południu dzisiejszej Francji.
W sferze naszych zainteresowań, oprócz genezy i rozwoju posiadłości krzyżackich we Francji, znalazły się też aspekty związane z podstawą społeczną działania Zakonu w tym kraju. W związku z tym ważne były dla nas zagadnienia genealogiczne dotyczące francuskich darczyńców na rzecz Krzyżaków i ich miejsce w strukturze spolecznej w regionach, gdzie znaleźli się bracia zakonu krzyżackiego (południowa Szampania, północna Burgundia, Beauce itd.).
Wystarczającym uzasadnieniem dla podjęcia tego tematu niech będzie to, że do tej pory brak w literaturze przedmiotu zadowalającego i kompleksowego opracowania związanego z powstaniem i rozwojem krzyżackich posiadłości na terenie Królestwa Francji. Już kilkanaście lat wcześniej Werner Paravicini zwrócił uwagę na ten fakt, konstatując, że opracowania, które są dostępne, mają sto lub więcej lat, co powoduje, że są one mocno już przestarzałe. Praca niniejsza wypełni, mamy nadzieję, w znacznej mierze, lukę w literaturze przedmiotu.

Książka "Geneza i rozwój posiadłości zakonu krzyżackiego na terenie Królestwa Francji do połowy XIV wieku" - Karol Polejowski - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.