| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 288 s. |
| Wymiar: | 176x250 mm |
| EAN: | 9788323316817 |
| ISBN: | 83-233-1681-3 |
| Data: | 2001-01-13 |
Opis książki:
Japonia wciąż urzeka barwnością obraz swej kultury, w której współistnieją formy starożytne z najwoczesniejszymi. Bogactwo to rodzi się z wzajemnego oddziaływania na siebie trzech bogatych źródeł cywlizacyjnych: rodzimego, chińskiego i koreańskiego oraz europejskiego i amerykańskiego. Zdumiewa tu wyjątkowa odporność wartości rodzimych na wpływy obce. Przyjmując owe techniki i idee, Japończycy nie porzucili wierzeń swych przodków, języka, lecz wzbogacili go o system własnego pisma sylabicznego, dopełniającego pismo chińskie, dzięki czemy stworzyli unikatowe w Azji Wschodniej formy, a także dzieła literackie i artystyczne. W dziejach cywilizacji tego wyspiarskiego kraju pozostało jeszcze wiele zagadek, które sprawiają, że Japonia - mimo wysiłków pokoleń badaczy i wielu publikacji - pozostaje wciąż enigmą. Tym zagadnieniom poświęcona jest nowa seria studiów LJKJ. Książka Formy w literaturze japońskiej składa się z czterech części. W pierwszej zawarta jest charakterystyka epok jako sposobów porządkowania mnogości dzieł piśmiennictwa, sztuki oraz twórców. W drugiej części omówione są - w porządku chronologicznym - gatunki poetyckie, prozatorskie i dramaturgiczno-teatralne. Pojawia się tu także propozycja wyjaśnienia skłonności japońskich poetów do miniaturyzacji form (tanka, haiku) oraz zjawiska załamania się ciągłości w rozwoju prozy artystycznej (monogatari). Część trzecią autor poświęcił refleksji nad szczegółowymi aspektami pojmowania czasu i piękna, wyjaśnił też podstawowe kategorie estetyczne, wykształcone w starożytnej i średniowiecznej Japonii. W części czwartej scharakteryzował główne nagrody literackie jako sposób porządkowania dorobku literackiego. Do szczególnych form japońskich zaliczył też muzea literackie, stanowiące ważny składnik przestrzeni kulturowej i odgrywające w tym kraju wyjątkową rolę społeczną, a także edukacyjną. Książka jest propozycją nowego kompendium literatury, a przede wszystkim - próbą nowej morfologii tej części piśmiennictwa japońskiego, którą zazwyczaj nazywa się literaturą.
Książka "Formy w literaturze japońskiej" - Mikołaj Melanowicz - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Spis treści:
Forma - cywilizacja - kultura - piśmiennictwo - literatura
Cywilizacja i kultura japońska
Forma w kulturze i cywilizacji japońskiej
Część pierwsza - Epoki
Epoki
1. Literatura okresu Nara - VIII wiek. Początki piśmiennictwa
Rozkwit stolicy. Wpływy chińskie
Powstanie szkół
Stabilizacja i walka o władzę
2. Literatura okresu Heian - IX-XII wiek. Poezja i proza arystokratów
Charakterystyka okresu Heian
Kroniki i poezja w języku chińskim
Dzienniki i cesarskie zbiory poezji japońskiej
Opowieści - monogatari
3. Litaratura okresów Kamakura i Muromachi - XII-XVI wiek. Epos rycerski.
Teatr no
Rozwój kultury średniowiecznej
Rola buddyzmu
Akulturacja samurajów
Malarstwo
Proza i poezja
Pieśni łączone renga i teatr no
4. Literatura okresu Edo - XVII-XIX wiek. Izolacja kraju. Rozwój mieszczańskiej kultury. Literatura rozrywkowa i dydaktyczna
Wolność i typ bohatera. Książka towarem
Dominujące znaczenie neokonfucjanizmu i prawa
Studia humanistyczne i poezja dworska
Opowiadania i powieści o miłości
Rozrywka i dydaktyzm. Rozkwit teatru
Poezja popularna haikai
5. Współczesność - od II poł. XIX wieku. Modernizacja i wpływ Zachodu. Nowa powieść i poezja
Rewolucja po japońsku
Restauracja Meiji
Powszechna edukacja
Obrona dziedzictwa narodowego
Podział na podokresy
Literatura Meiji
Oświecenie - keimoki
Powieść polityczna - seiji shosetsu
Realizm i pseudoklasycyzm - shajitsushugi, gikotenshugi
Romantyzm i naturalizm - romanshugi, shizenshugi
Shishosetsu - powieść o sobie
Literatura Taisho - demokracja i ograniczenie swobód
Antynaturalizm - hanshizenshugi
Kultura masowa - taishu bunka
Literatura proletariacka - puroretaria bungaku, i modernizm kindaishugi
Literatura Showa
"Odrodzenie Showa" - Showa fukko Literatura zdrady i "nawrócenia" - tenko bungaku
Literatura wojenna - senso bungaku
Panorama literatury powojennej - sengo bungaku no tembo
Literatura popularna - taishu bungaku
W stronę syntezy: rozkwit powieści
Część druga - Rodzaje, gatunki oraz formy literackie i teatralne - bungei keitairon
Od literatury ustnej do pisanej
1. Formy poetyckie i figury retoryczne
Formy poezji japońskiej: choka, tanka, sedoka, katauta
Pieśni kayo: saibara, kagurauta, imayo
Miniaturyzacja formy poetyckiej
Pieśni łączone - renga
Minase sangin hyakuin
Historia renga
Haikai i haiku
Przemiany historyczne haikai
Satyryczne senryu
Tradycyjna poezja u progu modernizacji
Współczesność - Szkoły poetyckie na początku Meiji
Wiersze w nowym stylu shintaishi. Poezja europejska shi
2. Formy prozy starożytnej i średniowiecznej
Wczesne formy: modlitwy - norito, edykty - semmyo, opisy ziem - fudoki, baśnie - setsuwa, mity - shinwa i legendy - densetsu Opowieści - monogatari
Genji monogatari
Dzienniki - nikki
Szkice - zuihitsu
Opowieści historyczne - rekishi monogatari
Opowieści wojenne - gunki monogatari
Heike monogatari
Bajki - otogizoshi
Przerwanie ciągłości formy opowieści monogatari
3. Formy prozy nowożytnej
"Zeszyty pisane alfabetem" - kanazoshi
"Książki o ulotnym świecie"- ukiyozoshi
"Książki ilustrowane" - kusazoshi
"Księgi połączone" - gokan
"Książki do czytania" - yomihon
"Książki frywolne" - sharebon
"Książki o namiętnościach" - ninjobon
"Książki humorystyczne" - kokkeibon
Rozwój form powieści - shosetsu
4. Klasyczne formy dramatyczne i teatralne
U źródeł teatru: sakralne kagura
Widowiska i maski gigaku
Dworski taniec i muzyka - bugaku
Widowiska chińskie: sangaku i japońskie shinsarugaku
"Małpia muzyka" sarugaku i "polna muzyka" dengaku
Prototypy no i tańce ennen
Sztuki no i kyogen oraz rozmaitości sceniczne zogei
Charakterystyka form dramaturgicznych no
Forma przestrzeni scenicznej. Aktorzy. Typizacja
Chór jiutai
Orkiestra hayashi
Teksty sztuk - yokyoku
Maski i rekwizyty
5. Dramat mieszczański - teatr kabuki i teatr lalek bunraku
Scena, widownia, dekoracje, kurtyny
Typy ról, style gry, stereotypowe zachowania
Dramaturgia kabuki: typy scen
Klasyfikacja sztuk kabuki
Kabuki juhachiban
Repertuar w teatrze kabuki i bunraku
Sekai ("świat") i shuko ("pomysł", "wzór") - osnowa i wątek
Część trzecia - Formy czasu i piękna
Czas jest ruchem, czas jest działaniem - koncepcja czasu w średniowieczu
1. Mono no aware i przemijanie
2. Podstawowe pojęcia estetyczne w literaturze i sztuce średniowiecza: makoto, miyabi, furyu, okashi, yugen, yoen, en, wabi, sabi, ushin, mushin, sui, iki, tsu
Podsumowanie: znaczenie kategorii miyabi, yugen i sabi
3. Kształtowanie się norm poetyki
Poezja i krytyka poezji
Kino Tsurayuki o sztuce poetyckiej
Murasaki Shikibu o sztuce powieściowej
Mumyozoshi - o pięknie opowieści i kobiet okresu dworskiego
Część czwarta - Nagrody, muzea literackie
1. Nagrody literackie
2. Muzea literatury w Japonii
Epilog
Podsumowanie
Lista muzeów literatury
Literatura japońska w Internecie
Wspiąłem się na szczyt Tsukuby - komentarz
Bibliografia
Indeks