Ekonomia wolnego rynku. Tom 1

Opis książki:

W badaniach nad człowiekiem pojęcie działania stanowi PODSTAWOWY I WYRÓŻNIAJĄCY ELEMENT. Ludzkie działanie można zdefiniować po prostu jako zachowanie celowe. Różni się ono zasadniczo od wszelkich ruchów i zachowań, które z ludzkiego punktu widzenia nie są celowe. Mogą to być ruchy materii nieożywionej lub ludzkie zachowania odruchowe, będące jedynie mimowolnymi reakcjami na pewne bodźce. W przeciwieństwie do tych ostatnich, ludzkie działanie może zostać zinterpretowane przez innych ludzi, gdyż kieruje nim pewien cel, który przyświeca jego wykonawcy. Celem działania człowieka jest skutek działania. Chęć osiągnięcia skutku jest motywem podjęcia działania. Wszyscy ludzie działają z racji swego istnienia oraz dlatego, że taka jest natura istot ludzkich. Nie można wyobrazić sobie istot ludzkich, które nie działają w sposób celowy, nie pragną doprowadzić do zaistnienia pożądanych przez nie skutków. Obiekty, które nie działają, nie zachowują się w sposób celowy, nie mogą być sklasyfikowane jako ludzie. Ta właśnie fundamentalna prawda – aksjomat ludzkiego działania – stanowi klucz do naszego studium. Cała dziedzina prakseologii i jej najlepiej rozwinięta gałąź, ekonomia, opiera się na koniecznych logicznie implikacjach pojęcia działania. Fakt, że z racji bycia istotami ludzkimi ludzie podejmują działania, jest niekwestionowany i niepodważalny. Przyjęcie przeciwnego założenia byłoby absurdem. Brak umotywowanego zachowania właściwy jest tylko dla roślin i materii nieorganicznej. 2. Pierwsze implikacje pojęcia działania Pierwszą prawdą z której musimy sobie zdać sprawę w kwestii ludzkiego działania jest stwierdzenie, że działanie może być podejmowane tylko przez pojedynczych "wykonawców”. Tylko jednostki mogą mieć cele, które chcą osiągnąć. Nie istnieje coś takiego jak cele lub działania "grup”, "kolektywów” lub "państw”, które nie miałyby formy działań pojedynczych osób. "Społeczeństwa” lub "grupy” nie istnieją niezależnie od działań ich pojedynczych członków. Dlatego stwierdzenie, że "rządy” podejmują działania jest jedynie metaforą. W rzeczywistości pewne osoby posiadają związki z innymi osobami i działają w sposób, który one i inne osoby postrzegają jako "działania rządu”. Nie można na podstawie tej metafory wysnuwać wniosku, że sama kolektywna instytucja jest realnym bytem istniejącym w oderwaniu od działań różnych osób. Dana osoba może zawrzeć umowę na działanie w charakterze agenta lub reprezentanta innej osoby lub działać w imieniu swojej rodziny. Jednak tylko pojedyncze osoby mogą mieć pragnienia i działać. Istnienie instytucji takiej jak rząd nabiera znaczenia tylko poprzez wpływanie na działania osób, które są, lub które nie są uważane za jej członków. Aby zaistniało działanie nie wystarczy, by człowiek miał cele, które chciałby zrealizować. Musi również spodziewać się, że pewne formy zachowania pozwolą mu owe cele osiągnąć. Człowiek może pragnąć światła słonecznego, ale jeśli zda sobie sprawę, że nie może nic zrobić, aby swoje pragnienie spełnić, nie podejmie działań. Musi mieć pewne koncepcje (ideas), w jaki sposób doprowadzić do zaistnienia pożądanych skutków. Możemy więc mówić o działaniu, gdy jednostka zachowuje się w sposób, który w jej przekonaniu doprowadzi do osiągnięcia celu. Warunkiem działania jest wyobrażenie sobie pożądanego skutku i dysponowanie "technologicznymi koncepcjami” lub planami doprowadzenia do niego. Ludzie znajdują się w pewnym środowisku lub sytuacji. To właśnie tę sytuację człowiek decyduje się w jakiś sposób zmienić, aby osiągnąć swój cel. Aby dokonać zmiany człowiek może operować tylko licznymi elementami, które znajdzie w swoim środowisku, zmieniając ich układ w taki sposób, aby osiągnąć satysfakcjonujący rezultat. W odniesieniu do wszelkich działań środowisko zewnętrzne wobec danej osoby można podzielić na dwie części: elementy, które w przekonaniu tej osoby znajdują się poza jej kontrolą i muszą pozostać niezmienione oraz takie które osoba ta może zmienić (a przynajmniej tak uważa). Te pierwsze mogą być nazwane ogólnymi (powszechnymi) warunkami działania (general contitions of the action), te drugie środkami, których można użyć. Pojedynczy aktor (działający człowiek) znajduje się w obliczu środowiska, które chciałby zmienić. Aby przystąpić do działania, musi mieć technologiczne koncepcje wykorzystania elementów środowiska jako środków, dróg do osiągnięcia celu. Każde działanie musi zatem wiązać się z wykorzystaniem przez poszczególne osoby środków, za pomocą których będą one próbowały osiągnąć pożądane cele. W środowisku zewnętrznym ogólne warunki nie mogą być przedmiotem ludzkiego działania; działająca osoba może się posłużyć jedynie środkami. (fragment tomu 1)

Książka "Ekonomia wolnego rynku. Tom 1" - Murray N. Rothbard - oprawa miękka - Wydawnictwo Fijorr Publishing. Książka posiada 484 stron i została wydana w 2007 r.