Dydaktyka kształcenia ogólnego

Wstęp

I. Przedmiot i zadania dydaktyki kształcenia ogólnego
1. Znaczenie i zakres pojęcia dydaktyki
2. Dydaktyka ogólna i dydaktyki szczegółowe
3. Przedmiot i funkcje dydaktyki
4. Podstawowe pojęcia dydaktyczne
5. Tendencje w dydaktyce współczesnej
6. Metody badań dydaktycznych
A. Proces badania naukowego
B. Metody badań dydaktycznych
C. Techniki badań dydaktycznych
D. Metody jakościowe w badaniach dydaktycznych

II. Wartości i cele kształcenia ogólnego
1. Wartości i ich związek z celami kształcenia ogólnego
1.1. Rola wartości w teorii i praktyce kształcenia
1.2. Wartości jako przedmiot badań aksjologii
1.3. Pojęcie wartości
1.4. Rodzaje i hierarchiczność wartości
1.5. Związek wartości z celami kształcenia
2. Cele kształcenia ogólnego
2.1. Funkcje i istota celów kształcenia
2.2. Źródła i podstawy celów kształcenia ogólnego
2.3. Podstawy pedagogiczne i koncepcje celów kształcenia ogólnego
2.4. Taksonomiczne ujęcie celów kształcenia
2.5. Uszczegóławianie celów kształcenia
2.6. Znaczenie świadomości celów kształcenia w procesie edukacji

III. Treści kształcenia ogólnego

Program i treści kształcenia
Funkcje, modele, ujęcia i rodzaje programów kształcenia
Interdyscyplinarne podstawy programów kształcenia
Kryteria i teorie doboru treści do programów kształcenia
Autorskie programy kształcenia
Kanon kształcenia ogólnego

IV. Proces kształcenia ogólnego

Podstawy filozoficzne i psychologiczne procesu kształcenia
Proces kształcenia jako zintegrowany proces nauczania i uczenia się
Ogniwa procesu kształcenia
Uświadomienie uczniom celów i zadań kształcenia
Poznawanie nowych faktów
Nabywanie nowych pojęć
Poznawanie prawidłowości i systematyzowanie wiedzy
Przechodzenie od teorii do praktyki
Wykonywanie zadań praktyczno-wytwórczych
Sprawdzanie i ocena osiągnięć
Integracja procesu nauczania i wychowania

V. Kształcenie wielostronne

1. Przesłanki fizjologiczne i psychologiczne
2. Podstawy teorii kształcenia wielostronnego
3. Podawanie i przyswajanie wiedzy
4. Działalność odkrywcza w szkole
5. Eksponowanie i przeżywanie wartości
6. Organizowanie i realizowanie działania praktycznego

VI. Proces samokształcenia

Pojecie samokształcenia
Cele samokształcenia
Wdrażanie do samokształcenia

VII. Zasady kształcenia

Pojęcie, geneza i klasyfikacja zasad kształcenia
Charakterystyka zasad kształcenia
Realizacja zasad w procesie kształcenia

VIII. Metody kształcenia

Wprowadzenie
Pojecie i rozwój metod nauczania
Różne aspekty nauczania
Podział metod nauczania
Metody podające
Metody problemowe
Metody eksponujące
Metody praktyczne
Nauczanie programowe
Funkcje metod nauczania
Kryteria doboru metod nauczania
Metody uczenia się
Metody recepcyjne
Metody heurystyczne, badawcze
Metody ekspresyjne
Metody ćwiczebne

IX. Formy organizacyjne kształcenia

Formy organizacji kształcenia
System klasowo-lekcyjny
Lekcja jako podstawowa forma kształcenia
Struktura lekcji
Typy lekcji i ich charakterystyka
Rodzaje toków lekcyjnych
Tok lekcji podającej
Tok lekcji problemowej
Tok lekcji ćwiczeniowej
Tok lekcji eksponującej
Zajęcia w klasach łączonych
Formy organizacyjne pracy uczniów
Praca jednostkowa
Praca zbiorowa
Praca grupowa
Nauka domowa uczniów
Dydaktyczne zajęcia pozalekcyjne
Wycieczki szkolne

X. Środki dydaktyczne w kształceniu ogólnym

1. Pojęcie środków dydaktycznych
2. Funkcje środków dydaktycznych
3. Klasyfikacja środków dydaktycznych
4. Środki wzrokowe
A. Proste środki wzrokowe
B. Złożone środki wzrokowe
5. Środki słuchowe
6. Środki wzrokowo-słuchowe (audiowizualne)
7. Środki dydaktyczne w procesie kształcenia

XI. Planowanie i organizacja pracy dydaktycznej

Pojęcie planowania i organizacji
Rodzaje planów nauczycielskich
Przygotowanie rzeczowe i metodyczne do lekcji
Kontrola wykonania planu

XII. Niepowodzenia w nauce szkolnej

Pojęcie niepowodzeń szkolnych
Rodzaje niepowodzeń w nauce szkolnej i ich skutki
Przyczyny niepowodzeń w nauce szkolnej
Przezwyciężanie niepowodzeń w nauce

XIII. Sprawdzanie i ocenianie wyników procesu kształcenia

Istota i funkcje sprawdzania
Formy sprawdzania
Metody sprawdzania
Testy osiągnięć szkolnych
Jakościowe badania wyników kształcenia
Ocena w procesie kształcenia
Nowy system oceniania
Ocenianie wewnątrzszkolne
Ocenianie zewnętrzne

XIV. Problem dydaktyki kształcenia ogólnego

Innowacje dydaktyczne a unowocześnianie procesu kształcenia
Praca z uczniem zdolnym
Podmiotowość w edukacji
Kształtowanie zdolności twórczych w procesie kształcenia
Uczenie się w świetle raportów edukacyjnych
Impulsy i kierunki rozwoju dydaktyki

Dodatek
Bibliografia