Tytuł książki:
Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji rodowej Piastów (do ok. 1138 roku)
Autor książki:
Przemysław Wiszewski
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego |
| Rok wyd.: | 2008 |
| Oprawa: | twarda |
| Ilość stron: | 727 s. |
| Wymiar: | 170x224 mm |
| EAN: | 9788322929209 |
| ISBN: | 978-83-2292-920-9 |
| ISSN: | 0239-6661 |
| Data: | 2008-08-05 |
Cena wydawcy: 55.00 złpozycja niedostępna
×
1 / 1
Opis książki:
Nawet jeśli niewiele pamiętamy z historii ojczystej, to otaczająca nas kultura wymusza znajomość opowieści o Mieszku I i Dobrawie, którzy wprowadzili Polaków do grona chrześcijan, o Bolesławie Chrobrym spotykającym w Gnieźnie cesarza Ottona III, wreszcie o Bolesławie Krzywoustym dzielnie broniącym Polski przed zakusami Henryka V. Dziś używa się tych obrazów do pobudzania i kształtowania patriotyzmu, ale taki sposób traktowania dziejów nie jest wynalazkiem naszych czasów. Narracje o przeszłości rodziny książęcej miały już w średniowieczu wpajać zarówno Piastom, jak i ich poddanym system wartości zalecany przez twórców piastowskiej tradycji. Poprzez stworzone wówczas wizje ojczystej historii dociera on do nas i leży u fundamentów naszej narodowej tożsamości. Jesteśmy spadkobiercami i nosicielami – świadomie lub nie – tradycji pokoleń dawno odeszłych.
Książka "Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji rodowej Piastów (do ok. 1138 roku)" - Przemysław Wiszewski - oprawa twarda - Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Książka posiada 727 stron i została wydana w 2008 r.
Spis treści:
Wstęp
Tradycja
Metody
Źródła, literatura
Cel
Struktura pracy
CZĘŚĆ I • Na tropach tradycji
ROZDZIAŁ 1 · Ułamki – rozproszone świadectwa
1. Punkt wyjścia – Dagome iudex
2. Żywoty i pasja (pasje) św. Wojciecha
Vita prior
Vita Brunonis
Pasja z Tegernsee
3. Św. Brunona z Kwerfurtu Żywot Pięciu Braci i list do Henryka II
4. Epitafi um Bolesława Chrobrego
5. Kodeks Matyldy
6. Modlitewnik księżnej Gertrudy
7. Dokument księcia Bolesława dla benedyktynów mogileńskich
8. List Władysława Hermana dla katedry w Bambergu
9. Dokument legata Idziego, kardynała Tusculum
ROZDZIAŁ 2 · Przekazy rocznikarskie
1. Źródła
2. Modele początków polskiego rocznikarstwa
3. Etapy upamiętniania tradycji
4. Hipotetyczny kształt tradycji
CZĘŚĆ II • Kodyfi kacja czy powstanie tradycji?
ROZDZIAŁ 1 · Pierwsza „wielka narracja” – Kronika Anonima
1. Dyskusja nad genezą i strukturą Kroniki
Cel spisania Kroniki – tylko chwała Krzywoustego?
„O kim” czy „o czym” ta Kronika?
„Epilog” księgi pierwszej
Polska i Słowiańszczyzna
Opowieść o Polsce przed opowieścią o Bolesławie?
Problem autorstwa Kroniki
Autor
Anonim wobec informatorów
Kanclerz Michał – współpracownik Galla
Gall wrogiem duchowieństwa?
Starcy
Kim byli informatorzy?
Źródła Anonima – źródła pisane i tradycja ustna
Liber de passione martiris, przywilej papieża Sylwestra
Roczniki
Tradycja ustna w Kronice
Złożona struktura Kroniki
2. Anonima wykład tradycji rodowej Piastów
W chacie Piasta
Siemowit i przejęcie władzy
Pogańscy Piastowie
Zapowiedź przejścia – druga uczta
Mieszko
Pogański władca
Dąbrówka i chrzest
Bolesław Chrobry
Imperium
Idealny władca imperium
Wywód, cz. 1. Wprowadzenie, rola sprawiedliwości, równości Egzemplum
Wywód, cz. 2. Znaczenie pobożności
Idealne rządy idealnego władcy
Wzór – święty z dynastii Piastów?
Mieszko II
Kazimierz Odnowiciel
Dzieciństwo i wygnanie
Zniszczenie Polski
Powrót i odnowienie kraju
Bolesław Śmiały
Majestat króla
Władca wojownik
Król szczodrobliwy
Upadek
Konflikt z biskupem Stanisławem
Bolesław na Węgrzech
Mieszko Bolesławowic
Władysław Herman i cień Bolesława Krzywoustego
Cudowne poczęcie Bolesława Cudowność poczęcia – relacja główna
Cudowność poczęcia – relacja „Epilogu” księgi pierwszej
Gesta Hermana
Bolesław i Zbigniew
Bunt Zbigniewa przeciw ojcu
Sojusz Zbigniewa i Bolesława
Bolesław na drodze do władzy
Upadek Sieciecha
Znaki i zapowiedzi
Czas współrządów
Walka o władzę
Wygnanie brata
Jedynowładca Bolesław
Początki rządów
Pan wojny
Bóg daje zwycięstwo
Wobec cesarza
Śmierć Świętopełka
Czeska epopeja
Pruskie intermezzo
Problem Zbigniewa
Urwana narracja
3. Anonima tradycja rodu potomków Piasta
ROZDZIAŁ 2 · Po Anonimie… Tradycja Bolesławowa a żywoty biskupa Ottona z Bambergu
1. Otton, Władysław Herman i Judyta Salicka
2. Książę Bolesław i Kościół Chrystusowy
3. Bolesław III jako wojownik i inicjator misji pomorskiej
CZĘŚĆ III • Tradycja w działaniu
ROZDZIAŁ 1 · Życie rodziny a tradycja rodzinna
1. Dziecko wprowadzane w obręb tradycji – problem imiennictwa
2. Polityka dynastyczna – mariaże
3. Kult świętych we władztwie Piastów – rodowa tradycja religijności?
ROZDZIAŁ 2 · Piastowski gest
1. Dzieci oddane w świat sacrum
2. Przejmowanie władzy – dziedziczenie kopii włóczni św. Maurycego
3. Władca defi niowany gestem i… komentarzem
Bolesław Chrobry i Mieszko II
Bolesław Szczodry – Władysław Herman – Bolesław Krzywousty
Kłopotliwe bulle – od Śmiałego do Kędzierzawego?
Piastowska tradycja ikonografi i władzy
4. Umarli i żywi – Władysław Herman i Bolesław Krzywousty
5. Miejsca władzy – miejsca tradycji?
ROZDZIAŁ 3 · Tradycja: fundacje i pamięć
1. Polska
Fundacje dla kleru diecezjalnego
Klasztory
Zabytki ruchome
Wobec śmierci
Zapiski o zmarłych dobrodziejach
Nekropolie
Epilog. Salomea z Bergu i horyzont piastowskiej memorii
2. Rzesza
Augsburg
Fulda
Magdeburg
Lüneburg
Naumburg
Bamberg
Merseburg
Niederaltaich
Brauweiler
Ratyzbona (Regensburg)
Pegau
Kwedlinburg i Gandersheim
Zwiefalten
Klasztor św. Błażeja w Schwarzwaldzie
3. Ruś
4. Czechy
Praga
Ostrov
5. Węgry
Szekszárd
Osjak
6. Opactwo Saint-Gilles
7. Tradycja memoratywna Piastów?
Zakończenie Ekskursy
EKSKURS 1 · Echa tradycji?
1. Widukind
2. Thietmar
Mieszko
Bolesław – zjazd gnieźnieński
Trzy kobiety
Układ treści
Mieszko i Dobrawa
Mieszko i Oda
Bolesław i Emnilda
Szkic tradycji rodowej Piastów?
Wojny Bolesławowe
Domus Bolezlai Jaki Bolesław?
Inni Piastowie w Kronice
Jedna czy wiele tradycji piastowskich w Kronice Thietmara?
EKSKURS 2 · Piastowski Akwizgran?
EKSKURS 3 · Księga o męczeństwie [św. Wojciecha] męczennika i jego „dworska kontynuacja”
EKSKURS 4 · Czy istniała Genealogia/Cathalogus principum Polonorum?
1. Kronika Anonima, księga 1
2. Wobec roczników
3. Ciągłość czy zerwanie?
4. Genealogia/Cathalogus principum Polonorum?
5. Genealogia/Katalog w Kronice i poza nią
6. Sensy ideowe?
Bibliografia
Źródła
Literatura
Publikacje internetowe
Spis ilustracji
Summary
Indeks nazw osobowych
Indeks nazw miejscowych
Tradycja
Metody
Źródła, literatura
Cel
Struktura pracy
CZĘŚĆ I • Na tropach tradycji
ROZDZIAŁ 1 · Ułamki – rozproszone świadectwa
1. Punkt wyjścia – Dagome iudex
2. Żywoty i pasja (pasje) św. Wojciecha
Vita prior
Vita Brunonis
Pasja z Tegernsee
3. Św. Brunona z Kwerfurtu Żywot Pięciu Braci i list do Henryka II
4. Epitafi um Bolesława Chrobrego
5. Kodeks Matyldy
6. Modlitewnik księżnej Gertrudy
7. Dokument księcia Bolesława dla benedyktynów mogileńskich
8. List Władysława Hermana dla katedry w Bambergu
9. Dokument legata Idziego, kardynała Tusculum
ROZDZIAŁ 2 · Przekazy rocznikarskie
1. Źródła
2. Modele początków polskiego rocznikarstwa
3. Etapy upamiętniania tradycji
4. Hipotetyczny kształt tradycji
CZĘŚĆ II • Kodyfi kacja czy powstanie tradycji?
ROZDZIAŁ 1 · Pierwsza „wielka narracja” – Kronika Anonima
1. Dyskusja nad genezą i strukturą Kroniki
Cel spisania Kroniki – tylko chwała Krzywoustego?
„O kim” czy „o czym” ta Kronika?
„Epilog” księgi pierwszej
Polska i Słowiańszczyzna
Opowieść o Polsce przed opowieścią o Bolesławie?
Problem autorstwa Kroniki
Autor
Anonim wobec informatorów
Kanclerz Michał – współpracownik Galla
Gall wrogiem duchowieństwa?
Starcy
Kim byli informatorzy?
Źródła Anonima – źródła pisane i tradycja ustna
Liber de passione martiris, przywilej papieża Sylwestra
Roczniki
Tradycja ustna w Kronice
Złożona struktura Kroniki
2. Anonima wykład tradycji rodowej Piastów
W chacie Piasta
Siemowit i przejęcie władzy
Pogańscy Piastowie
Zapowiedź przejścia – druga uczta
Mieszko
Pogański władca
Dąbrówka i chrzest
Bolesław Chrobry
Imperium
Idealny władca imperium
Wywód, cz. 1. Wprowadzenie, rola sprawiedliwości, równości Egzemplum
Wywód, cz. 2. Znaczenie pobożności
Idealne rządy idealnego władcy
Wzór – święty z dynastii Piastów?
Mieszko II
Kazimierz Odnowiciel
Dzieciństwo i wygnanie
Zniszczenie Polski
Powrót i odnowienie kraju
Bolesław Śmiały
Majestat króla
Władca wojownik
Król szczodrobliwy
Upadek
Konflikt z biskupem Stanisławem
Bolesław na Węgrzech
Mieszko Bolesławowic
Władysław Herman i cień Bolesława Krzywoustego
Cudowne poczęcie Bolesława Cudowność poczęcia – relacja główna
Cudowność poczęcia – relacja „Epilogu” księgi pierwszej
Gesta Hermana
Bolesław i Zbigniew
Bunt Zbigniewa przeciw ojcu
Sojusz Zbigniewa i Bolesława
Bolesław na drodze do władzy
Upadek Sieciecha
Znaki i zapowiedzi
Czas współrządów
Walka o władzę
Wygnanie brata
Jedynowładca Bolesław
Początki rządów
Pan wojny
Bóg daje zwycięstwo
Wobec cesarza
Śmierć Świętopełka
Czeska epopeja
Pruskie intermezzo
Problem Zbigniewa
Urwana narracja
3. Anonima tradycja rodu potomków Piasta
ROZDZIAŁ 2 · Po Anonimie… Tradycja Bolesławowa a żywoty biskupa Ottona z Bambergu
1. Otton, Władysław Herman i Judyta Salicka
2. Książę Bolesław i Kościół Chrystusowy
3. Bolesław III jako wojownik i inicjator misji pomorskiej
CZĘŚĆ III • Tradycja w działaniu
ROZDZIAŁ 1 · Życie rodziny a tradycja rodzinna
1. Dziecko wprowadzane w obręb tradycji – problem imiennictwa
2. Polityka dynastyczna – mariaże
3. Kult świętych we władztwie Piastów – rodowa tradycja religijności?
ROZDZIAŁ 2 · Piastowski gest
1. Dzieci oddane w świat sacrum
2. Przejmowanie władzy – dziedziczenie kopii włóczni św. Maurycego
3. Władca defi niowany gestem i… komentarzem
Bolesław Chrobry i Mieszko II
Bolesław Szczodry – Władysław Herman – Bolesław Krzywousty
Kłopotliwe bulle – od Śmiałego do Kędzierzawego?
Piastowska tradycja ikonografi i władzy
4. Umarli i żywi – Władysław Herman i Bolesław Krzywousty
5. Miejsca władzy – miejsca tradycji?
ROZDZIAŁ 3 · Tradycja: fundacje i pamięć
1. Polska
Fundacje dla kleru diecezjalnego
Klasztory
Zabytki ruchome
Wobec śmierci
Zapiski o zmarłych dobrodziejach
Nekropolie
Epilog. Salomea z Bergu i horyzont piastowskiej memorii
2. Rzesza
Augsburg
Fulda
Magdeburg
Lüneburg
Naumburg
Bamberg
Merseburg
Niederaltaich
Brauweiler
Ratyzbona (Regensburg)
Pegau
Kwedlinburg i Gandersheim
Zwiefalten
Klasztor św. Błażeja w Schwarzwaldzie
3. Ruś
4. Czechy
Praga
Ostrov
5. Węgry
Szekszárd
Osjak
6. Opactwo Saint-Gilles
7. Tradycja memoratywna Piastów?
Zakończenie Ekskursy
EKSKURS 1 · Echa tradycji?
1. Widukind
2. Thietmar
Mieszko
Bolesław – zjazd gnieźnieński
Trzy kobiety
Układ treści
Mieszko i Dobrawa
Mieszko i Oda
Bolesław i Emnilda
Szkic tradycji rodowej Piastów?
Wojny Bolesławowe
Domus Bolezlai Jaki Bolesław?
Inni Piastowie w Kronice
Jedna czy wiele tradycji piastowskich w Kronice Thietmara?
EKSKURS 2 · Piastowski Akwizgran?
EKSKURS 3 · Księga o męczeństwie [św. Wojciecha] męczennika i jego „dworska kontynuacja”
EKSKURS 4 · Czy istniała Genealogia/Cathalogus principum Polonorum?
1. Kronika Anonima, księga 1
2. Wobec roczników
3. Ciągłość czy zerwanie?
4. Genealogia/Cathalogus principum Polonorum?
5. Genealogia/Katalog w Kronice i poza nią
6. Sensy ideowe?
Bibliografia
Źródła
Literatura
Publikacje internetowe
Spis ilustracji
Summary
Indeks nazw osobowych
Indeks nazw miejscowych