Diariusz Sejmu Koronacyjnego 1669 roku

Opis książki:

Prezentowany tekst jest wynikiem prac podjętych na proseminarium "Praktyczne ćwiczenia w przygotowaniu edycji wybranych tekstów", prowadzonym w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, w ramach specjalności Edytorstwo Naukowe. W opracowaniu znacznych jego fragmentów uczestniczyli studenci, wymienieni na liście współpracowników. Chodziło nie tylko o osiągnięcie określonego celu dydaktycznego (tj. nauczenia studentów samodzielnego opracowywania i edycji źródeł historycznych), ale przede wszystkim o w pełni naukowe wydanie diariusza sejmu koronacyjnego 1669 r. Ważnego, bowiem opisuje on przebieg niezwykłego, bo jedynego w dziejach Rzeczypospolitej zerwanego sejmu koronacyjnego, a ponadto zawiera wiele informacji, bardzo istotnych dla poznania sytuacji politycznej w okresie panowania króla Michała Korybuta Wiśniowieckego. Podstawą edycji jest dokument zamieszczony na k. 20-60v zespołu rękopisów przechowywanego w zbiorach Biblioteki Zakładu Narodowego im Ossolińskich we Wrocławiu pod sygnaturą 247. Stanowi on fragment, liczącego 542 karty, kodeksu papierowego, pisanego różnymi (co najmniej dwoma) rękami, zawierającego rękopisy (głównie diariusze sejmowe) z drugiej połowy XVII w. (lata 1668-1677). Interesujący nas tekst ma 41 kart (k. 20-60v), tj. 82 strony, z czego zapisanych jest 79 stron, a niezapisanych 3: 23 v, 29v, 37 v. Na pierwszej karcie zamieszczono tytuł: "Diariusz Seymu Coronationis 1669". Rękopis jest stosunkowo dobrze zachowany i dość czytelny. Jedynie odczytanie kart verso stanowi pewien problem, gdyż przy zszywaniu kodeksu obcięto końcówki ostatnich wyrazów z prawej strony. Autor diariusza pozostaje nieznany. Znajdujący się w Ossolineum rękopis jest kopią pisaną przez dwóch anonimowych kopistów, których w edycji oznaczono literami A i B. Z toku narracji, w zasadzie bezstronnej i pisanej jakby z dystansem, można wywnioskować, iż autor był raczej arbitrem, biernym uczestnikiem opisywanych wydarzeń, aniżeli posłem. Musiał jednak być człowiekiem dobrze poinformowanym, znającym ówczesne realia i głównych aktorów sceny politycznej. Jego diariusz wydaje się być dość obiektywny, przynajmniej w porównaniu do innych znanych diariuszy sejmu 1669 r. W edycji zastosowano zasady zawarte w Instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX w. (Kraków 1953). Opatrzono ją przypisami tekstowym i rzeczowymi, przy czym te ostatnie objaśniają osoby, miejscowości i fakty wymienione w tekście źródłowym. Zamieszczono je w miejscu gdzie dana sprawa, miejscowość czy osoba pojawiają się po raz pierwszy. W przypadku urzędów i funkcji pełnionych przez postacie wspomniane w tekście, wymieniano tylko te, sprawowane w okresie sejmu lub z nim związane. Urzędów i godności pełnionych wcześniej lub później nie odnotowywano. W większości przypisów rzeczowych, ale tylko tam gdzie uznano, iż występuje taka potrzeba, zamieszczono odsyłacze do źródeł informacji o danej postaci, miejscu czy wydarzeniu. Nie ma przypisów w odniesieniu do powszechnie znanych nazw geograficznych takich jak: Lwów, Kamieniec Podolski itp. W niektórych przypadkach przypisy odsyłają do umieszczonych na końcu wydawnictwa aneksów. Pierwszy aneks, opracowany przez Kazimierza Przybosia, zawiera Spis posłów sejmu koronacyjnego w Krakowie l X-12 XI 1669. Sporządzono go wg podziału na prowincje, tj. Wielkopolskę (z Prusami Królewskimi i Mazowszem), Małopolskę (na końcu której umieszczono posłów z Inflant, wchodzących w skład Korony i Litwy) i Wielkie Księstwo Litewskie. Wewnątrz poszczególnych prowincji zachowano układ z podziałem na sejmiki, podając termin i miejsce ich obrad. Przypadki, gdy nie udało się ustalić tych informacji oznaczono jako brak danych (b.d.). W ramach sejmiku posłów wymieniono w kolejności zawartej w instrukcji sejmikowej lub alfabetycznej, Tych, co do których istniały wątpliwości z jakiego sejmiku posłowali, zaznaczono jako prawdopodobnych, a tych z sejmików nieustalonych wpisano na końcu odpowiedniej prowincji. Informacje źródłowe do aneksu umieszczono w nawiasach. Drugi aneks to zestawienie senatorów obecnych na sejmie koronacyjnym 1669 r. Edycję opatrzono również wykazem użytych skrótów oraz indeksem osobowym, uwzględniającym wyłącznie hasła tekstu źródłowego. Ze wstępu Marek Ferenc

Książka "Diariusz Sejmu Koronacyjnego 1669 roku" - Kazimierz Przyboś, Marek Ferenc (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo Historia Iagellonica. Książka posiada 111 stron i została wydana w 2000 r.