Arcana nr 121 (1)/2015

Opis książki:

Obecnym (121) numerem „Arcanów" otwieramy dwudziesty rok istnienia naszego pisma. Zaczynając je wydawać w latach 90., sądziliśmy, że panaceum na wszelkie polskie problemy będzie przeciwieństwo realnego socjalizmu: liberalizm i gospodarka wolnorynkowa, połączone z konserwującymi ustrój demokratyczny wartościami moralnymi.

Praktyka, jak to dziś widzimy, była inna. „Wolność rynku”, o czym pisze w tym numerze Kazimierz Dadak, okazała się na wielu polach iluzoryczna. Liberalna frazeologia „państwa minimum” stała się fasadą, za którą na pożywce postkomunizmu tworzył się nowy system nomenklaturowy - monstrualna, polityczno-biurokratyczna „władza władzy” - o czym w rozmowie redakcyjnej otwierającej ten numer mówi Krzysztof Szczerski. Nieskonsumowane małżeństwo liberalizmu z konserwatyzmem, zakończyło się spektakularnym rozwodem. Wyzwoleni od konserwatyzmu liberałowie forsując genderową legislację, którą omawia Aleksander Stępkowski, zaprzeczyli liberalnym hasłom nieingerencji państwa w życie prywatne obywateli. Szermując hasłem dostosowania szkolnictwa do potrzeb rynku pracy (ważny artykuł Agnieszki Kurnik) odebrali polskiej szkole jej tożsamość. Zamieniając uniwersytet w przedsiębiorstwo, zlikwidowali autonomię nauki - nie tylko w Polsce, jak przekonuje John Merchant.

W czasie, gdy widać, że liberalne złudzenia zamieniły się - o ironio! - w swoje „dialektyczne” przeciwieństwo, przychodzi mi objąć redakcję „Arcanów”, które kiedyś, wraz z Przyjaciółmi, pod kierunkiem Andrzeja Nowaka zakładałem. Dziękuję Krzysztofowi Szczerskiemu, że łącząc obowiązki poselskie i redaktorskie utrzymał „Arcana” w dobrej kondycji i nadal pozostaje w ich zespole. Cieszę się, że do zespolu wraca, jako redaktor dziełu literackiego, Maciej Urbanowski.

„Arcana” chcą poświęcać uwagę sprawom publicznym, historii i literaturze w równych proporcjach. W rubryce Kanon, Krzysztof Dybciak pisze więc o rozumieniu trwałych wartości kultury polskiej przez Jana Pawla II, a w rubryce Otwarte teksty, prezentujemy krytyczne rozpoznanie rewelacyjnej poezji i eseistyki Przemysława Dakowicza. Historię traktujemy jako nauczycielkę polityki; toteż tym razem polemizujemy z modnym „mitem Galicji” zastępującym w kulturze mainstreamu prawdziwą historię Polski południowo-wschodniej, która w istocie jest dramatyczną i wciąż nieodrobioną przez nas lekcją polityczną.

Beztroska belle époque przełomu XX i XXI wieku jest już za nami Widzimy raczej (za naszą wschodnią granicą) krwawy koniec „końca historii”. Ale w każdej sytuacji, jaka może się zdarzyć, będzie nam potrzebna pogłębiona analiza rzeczywistości i twórcze myślenie. I to „Arcana” mogą w 2015 roku obiecać swoim Czytelnikom. Jak zawsze!

Andrzej Waśko

Książka "Arcana nr 121 (1)/2015" - Andrzej Waśko (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo ARCANA. Książka posiada 167 stron i została wydana w 2015 r.