Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia?
Henryk Domański
(red.)
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | IFiS PAN |
| Rok wyd.: | 2008 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 526 s. |
| Wymiar: | 165x240 mm |
| EAN: | 9788373881600 |
| ISBN: | 978-83-7388-160-0 |
| Data: | 2008-05-21 |
Opis książki:
Na temat inteligencji jako kategorii społecznej powiedziano już tyle, że na pierwszy rzut oka trudno coś dodać. W ramach interdyscyplinarnego podejścia próbujemy rzucić światło na wybrane problemy dotyczące inteligencji, a niektóre z nich, dające się ująć ilościowo, próbujemy rozstrzygnąć.
Najważniejsze dotyczą chyba najczęściej obecnie dyskutowanego, ale bynajmniej nie nowego problemu zanikaniastarej" inteligencji i formowania sięnowej". Z tezą o zanikaniu polskiej inteligencji występowano już po odzyskaniu niepodległości, w okresie międzywojennym i w zwrotnych punktach historii PRL. Obecną falę dyskusji można traktować jako świadectwo kolejnej potrzeby wyrażenia stanowiska w tej kwestii przez samych inteligentów. Nasuwa się oczywista uwaga, ze zjawisko zanikania inteligencji można różnie rozumieć. Czy miałoby ono oznaczać absolutny spadek jej liczebności czy tylko relatywnego udziału w strukturze społecznej? Czy zwolennicy tej tezy mają na myśli zanikanie barier dostępu do szeregów inteligencji? Spadek międzypokoleniowego dziedziczenia? Czy tez zacieranie się dystansów między inteligencją a kategoriamisąsiadującymi" z nią w hierarchii społecznej pod względem poziomu wykształcenia, wielkości dochodów, uczestnictwa w kulturze, prestiżu i wyznaczników stylu życia? Kwestię, czy polska inteligencja rzeczywiście zanika, należałoby zresztą oddzielić od innej możliwości; być może nie zanika, a przekształca się w jakąś inną kategorię - na przykład wklasę średnią" lub wprofesjonalistów". Problem zanikania/niezanikania inteligencji można poddać empirycznemu testowi i jest to jedno z zadań, jakie podejmujemy w tej książce.
Ze Wstępu Henryka Domańskiego
Książka "Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia?" - Henryk Domański (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo IFiS PAN. Książka posiada 526 stron i została wydana w 2008 r.
Spis treści:
Maciej Chojnowski i Hanna Palska. O wielopostaciowość pojęcia „inteligencja”
I. Inteligencja w Polsce na tle jej dziejów
Magdalena Micińska. Dzieje inteligencji polskiej do odzyskania niepodległości w 1918
Janusz Żarnowski. Inteligencja w Polsce niepodległej, w epoce komunizmu i na progu transformacji
Jerzy Snopek. Czyściec czy piekło? Miejsce polskiej inteligencji po 1989 roku na tle jej dziejów
II. Inteligencja w PRL
Hanna Palska. Walka o kadry i pierwsze rzesze „wykształciuchów”. Nowa inteligencja w stalinizmie
Hanna Palska. Inteligencja twórcza w latach 1948–1956
Anna Landau-Czajka. Wartości i aspiracje inteligencji czasów stabilizacji. Czasy Gomułki i Gierka
III. Debaty o inteligencji
Rafał Habielski. Służba i wartości. Konteksty oraz okoliczności debat o inteligencji polskiej (XIX–XXI wiek)
Magdalena Gawin. Abdykacje i restauracje. Debaty o zmierzchu inteligencji polskiej w latach międzywojennych i współcześnie
IV. Pozycja stratyfikacyjna, etos inteligencki i orientacje życiowe
Henryk Domański i Bogdan W. Mach. Inteligencja w strukturze społecznej: dziedziczenie pozycji, wyższe wykształcenie i kariera zawodowa (1982–2006)
Henryk Domański. Dystanse inteligencji w stosunku do innych kategorii społecznych ze względu na położenie materialne, pozycje rynkowa, prestiż, samoocenę pozycji i stosunek do polityki
Hanna Palska. Miedzy etosem inteligenckim a etosem klasy średniej?
Styl życia i system wartości polskiej warstwy wykształconej w okresie transformacji systemowej
V. Interpretacje i konteksty
Grażyna Borkowska. Język debaty publicznej po roku 1989. Debata o języku
Włodzimierz Bolecki. Dyskurs tożsamościowy polskiej inteligencji po roku 1989 a literatura emigracyjna
Marek Zaleski. Miłosz, uczestnik debaty
Krzysztof Mrowcewicz. Inteligencja polska w świetle kanonu lektur szkolnych. Zmierzch klasyki literackiej czy zmierzch inteligencji?
Mikołaj Sokołowski. „Rozrachunki inteligenckie” w prozie roczników siedemdziesiątych
Antonina Majkowska-Sztange i Stanisław Mocek. Inteligencja w Polsce. Bibliografia publikacji z lat 1989-2007
Literatura cytowana i wykorzystana