Kimmerowie, Scytowie, Sarmaci. Księga poświęcona pamięci Profesora Tadeusza Sulimirskiego

Opis książki:

Czasy Wielkiego Jubileuszu 2000 roku, przywołały pamięć wielu wydarzeń i osób związanych z Uniwersytetem Jagiellońskim - najstarszą polską Uczelnią, założoną w 1364 roku przez króla Kazimierza Wielkiego. Dla samego Uniwersytetu to przede wszystkim Jubileusz 600-lecia jego odnowienia przez króla Władysława Jagiełłę i jego żonę, Jadwigę Andegaweńską. Jubileusz ten znalazł swój realny, skierowany w przyszłość wymiar, m.in. w postaci budowy nowoczesnego Kampusu, ale też symboliczny, zwrócony w przeszłość - np. w postaci opublikowania Złotej Księgi poszczególnych Wydziałów Alma Mater Iagiellonica - wspomnienia o wielkich postaciach budujących jego pozycję w ostatnich stuleciach.
Dla Instytutu Archeologii powstałego w 1971 roku z połączenia Katedry Archeologii Polski i Katedry Archeologii Śródziemnomorskiej, ten okres to również czas zwracania się ku własnej przeszłości. W roku akademickim 2003/2004 minęło 140 lat od wygłoszenia na Uniwersytecie Jagiellońskim, przez profesora Józefa Łepkowskiego, pierwszych wykładów z zakresu archeologii. To ten fakt (jak i powstała 1867 roku Katedra Archeologii), zapoczątkowały karierę archeologii jako dyscypliny uniwersyteckiej na ziemiach polskich. Niedawno, w 1997 roku, Uniwersytet święcił z kolei 100-lecie powołania przez prof. Piotra Bieńkowskiego, Katedry Archeologii Śródziemnomorskiej. To tradycje dorobku obydwóch Katedr stanowią przeszłość Instytutu, którego dzień dzisiejszy, tworzy ponad 400 studentów na dwóch kierunkach studiów i kadra naukowa, podejmująca badania nad wszystkimi zasadniczymi problemami najstarszych dziejów Starego i Nowego Świata.
Do wielkich postaci, wpisanych złotymi literami w dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego i uniwersyteckiej archeologii, należy z całą pewnością Profesor Tadeusz Sulimirski (1897-1983). Wykształcony we Lwowie, na Uniwersytecie Jana Kazimierza, w 1936 roku objął Katedrę Archeologii Przedhistorycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Funkcję tę pełnil realnie do 1939 roku, zaś nominalnie do roku 1950, kiedy to kierownictwo Katedry Prehistorii przejął profesor Rudolf Jamka. We wrześniu 1939 roku, z resztkami polskich oddziałów wziętych w kleszcze przez armie hitlerowskie i wojska sowieckie, przez Rumunię i Francję, Profesor Sulimirski przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie dalej służył Ojczyźnie, najpierw jako oficer w Polskich Siłach Zbrojnych, a nastąpnie w służbach cywilnych związanych z rządem emigracyjnym. Po wojnie poświęcił się głównie nauce i działalności społecznej, pełniąc m.in. funkcją Rektora Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie. W dorobku europejskiej archeologii zapisał się zwłaszcza jako badacz epoki kamienia, brązu i żelaza w środkowej i wschodniej Europie. Szczególnie znaczące są osiągnięcia Profesora Tadeusza Sulimirskiego w zakresie badań nad kulturą i dziejami wczesnohistorycznych ludów koczowniczych: Kimmerów, Scytów i Sarmatów, do których nadal odwołuje się wielu uczonych. Wielka aktywność jako badacza, znajdowała ujście nie tylko w licznych publikacjach, ale także w ekspedycjach archeologicznych (np. na terenie Iranu), i w podróżach studyjnych, m.in. po Związku Radzieckim. W czasie jednej z takich wizyt Profesora w Polsce, jako młody wówczas człowiek, dostąpiłem zaszczytu wręczenia Mu swoich pierwszych publikacji dotyczących problematyki scytyjskiej. Nie ukrywam, że pamięć tego spotkania - i wrażenie jakie wywarła na mnie rozmowa i możliwość poznania wielkiego Uczonego i Patrioty - towarzyszą mi do dnia dzisiejszego. Niech ta Księga, poświęcona pamięci Profesora Tadeusza Sulimirskiego, będzie cząstką spłacania długu wdzięczności wobec Niego i wobec tych, którzy - jak On - nigdy nie zwątpili w walce o wolną Ojczyznę i wolność w nauce.

Jan Chochorowski Dyrektor Instytutu Archeologii UJ

Książka "Kimmerowie, Scytowie, Sarmaci. Księga poświęcona pamięci Profesora Tadeusza Sulimirskiego" - Jan Chochorowski (red.) - oprawa twarda - Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.